Święto Trzech Króli to jedna z najważniejszych uroczystości chrześcijańskich, obchodzona 6 stycznia. Upamiętnia przybycie trzech mędrców: Kacpra, Melchiora i Baltazara do Betlejem, którzy złożyli dary Jezusowi. W Polsce jest dniem ustawowo wolnym od pracy od 2011 roku.

Święto Trzech Króli to jedna z najważniejszych uroczystości w kalendarzu chrześcijańskim obchodzona każdego roku 6 stycznia. Znane również jako Objawienie Pańskie lub Epifania upamiętnia przybycie mędrców ze Wschodu do nowonarodzonego Jezusa w Betlejem.

W Polsce od 2011 roku Święto Trzech Króli jest dniem ustawowo wolnym od pracy. Tradycja ta wiąże się z wieloma pięknymi zwyczajami takimi jak święcenie kredy i kadzidła czy pisanie inicjałów K+M+B na drzwiach domów. To święto zamyka okres Bożego Narodzenia i rozpoczyna karnawał który trwa aż do Środy Popielcowej.

Święto Trzech Króli wywodzi się z tradycji wczesnochrześcijańskiej, sięgającej III wieku naszej ery. Pierwsze wzmianki o jego obchodach pochodzą z Kościoła Wschodniego w Aleksandrii.

Tradycja przedstawia Trzech Króli jako mędrców ze Wschodu: Kacpra, Melchiora i Baltazara. Kacper pochodził z Tarsu i przedstawiany jest jako młodzieniec o jasnej karnacji. Melchior był królem Persji i Arabii, ukazywany jako dojrzały mężczyzna. Baltazar reprezentował królestwo Saby, przedstawiany jako ciemnoskóry władca z Afryki.

Historyczne źródła wskazują, że:

• Mędrcy byli astrologami i znawcami nauk przyrodniczych
• Pochodzili z różnych regionów starożytnego Wschodu
• Ich liczba (3) została przyjęta na podstawie liczby złożonych darów
• W najstarszych przekazach wymieniano od 2 do 12 mędrców

Dary złożone przez Trzech Króli miały głęboką symbolikę:

• Złoto: symbol władzy królewskiej i boskości
• Kadzidło: symbol kapłaństwa i modlitwy
• Mirra: symbol człowieczeństwa i zapowiedź męki

Dar	Ówczesna wartość	Zastosowanie
Złoto	Równowartość rocznych dochodów	Symbol bogactwa i władzy
Kadzidło	500 denarów za funt	Używane w świątyniach
Mirra	600 denarów za funt	Składnik leków i perfum

Święto Trzech Króli przypada zawsze 6 stycznia. Data ta jest niezmienna w kalendarzu liturgicznym Kościoła katolickiego i stanowi jedno z najstarszych świąt chrześcijańskich.

6 stycznia to data ustalona w IV wieku przez papieża Juliusza I. Termin ten pozostaje niezmienny od ponad 1600 lat zarówno w kalendarzach juliańskim jak i gregoriańskim. W kalendarzu liturgicznym święto to występuje pod nazwą Uroczystość Objawienia Pańskiego i jest zaliczane do świąt nakazanych.

• Kościół katolicki i protestancki obchodzi święto 6 stycznia
• Kościół prawosławny świętuje 19 stycznia (według kalendarza gregoriańskiego)
• Kościół Ormiański łączy uroczystość z Bożym Narodzeniem 6 stycznia
• Kościół koptyjski celebruje święto 11 stycznia

Kościół	Data obchodów
Katolicki	6 stycznia
Prawosławny	19 stycznia
Ormiański	6 stycznia
Koptyjski	11 stycznia

Święto Trzech Króli obfituje w bogate tradycje kościelne i ludowe kultywowane w Polsce od stuleci. Obrzędy te łączą elementy religijne z lokalnymi zwyczajami tworząc unikalną część polskiego dziedzictwa kulturowego.

W kościołach podczas uroczystości Objawienia Pańskiego odbywa się święcenie kredy kadzidła i wody. Kredę wykorzystuje się do oznaczania domów symbolami związanymi ze świętem. Kadzidło służy do okadzania domostw co według tradycji odpędza złe moce i przyciąga błogosławieństwo. W niektórych regionach Polski święci się również mirę złoto i wodę nawiązując bezpośrednio do darów przyniesionych przez Mędrców.

Poświęconą kredą na drzwiach wejściowych zapisuje się litery K+M+B oraz aktualny rok (np. K+M+B 2024). Inicjały te mają dwojakie znaczenie:

• Reprezentują imiona Trzech Króli: Kacper Melchior Baltazar
• Stanowią skrót łacińskiej sentencji "Christus Mansionem Benedicat" (Niech Chrystus błogosławi temu domowi)

Zapis na drzwiach tradycyjnie pozostaje przez cały rok jako symbol ochrony domostwa i jego mieszkańców. Krzyżyki między literami symbolizują Trójcę Świętą i nadają zapisowi charakter błogosławieństwa.

Święto Trzech Króli stanowi istotny element polskiej tradycji religijnej i kulturowej. Uroczystość ta łączy w sobie elementy liturgiczne z popularnymi zwyczajami ludowymi.

Święto Trzech Króli zostało przywrócone jako dzień ustawowo wolny od pracy w Polsce 1 stycznia 2011 roku. Decyzja ta nastąpiła po 51 latach przerwy, gdyż w 1960 roku władze komunistyczne zniosły ten przywilej. Obecnie 6 stycznia jest jednym z 13 dni ustawowo wolnych od pracy w Polsce.

Status święta w Polsce	Informacje
Data wprowadzenia	1 stycznia 2011
Okres bez statusu dnia wolnego	1960-2010
Liczba dni wolnych w roku	13

Orszaki Trzech Króli to współczesna forma świętowania Epifanii w Polsce, zapoczątkowana w 2009 roku w Warszawie. Kolorowe procesje przemierzają ulice ponad 800 miejscowości w Polsce, angażując setki tysięcy uczestników. Główne elementy orszaku obejmują:

• Rozpoczęcie przy kościele parafialnym z błogosławieństwem uczestników

• Podział na trzy grupy symbolizujące orszaki królewskie z Azji, Afryki i Europy

• Inscenizacje scen biblijnych podczas przemarszu

• Śpiewanie kolęd i pastorałek z przygotowanych śpiewników

• Zakończenie przy żywej szopce z pokłonem Trzech Króli

• Stroje historyczne dla głównych postaci

• Papierowe korony dla uczestników

• Chorągwie i sztandary z symbolami religijnymi

• Platformy z dekoracjami przedstawiającymi sceny biblijne

• Tablice z tekstami kolęd dla wspólnego śpiewu

Święto Trzech Króli to wyjątkowy dzień w polskim kalendarzu religijnym i państwowym który łączy wielowiekową tradycję z współczesnymi formami celebracji. Przypadające zawsze 6 stycznia święto jest nie tylko dniem wolnym od pracy ale również okazją do kultywowania bogatych tradycji i zwyczajów.

Dzięki licznym wydarzeniom takim jak Orszaki Trzech Króli oraz praktykom religijnym święto to pozostaje żywym elementem polskiej kultury. Jego znaczenie wykracza poza wymiar religijny stając się okazją do rodzinnych spotkań wspólnego świętowania i podtrzymywania tradycji które kształtują tożsamość kolejnych pokoleń.