Prezydent Abraham Lincoln został zamordowany przez Johna Wilkesa Bootha podczas przedstawienia w Ford's Theatre w Waszyngtonie. Strzał padł o godzinie 22:15, a Lincoln zmarł następnego ranka o 7:22 w Petersen House.

Zamach na prezydenta Abrahama Lincolna 14 kwietnia 1865 roku był jednym z najbardziej tragicznych momentów w historii Ameryki. Zaledwie pięć dni po kapitulacji konfederackiego generała Roberta E. Lee w Appomattox Court House, życie Lincolna zostało przerwane w Ford's Theatre w Waszyngtonie.

Tego feralnego wieczoru w Wielki Piątek, John Wilkes Booth, znany aktor i sympatyk Konfederacji, wszedł do loży prezydenckiej podczas przedstawienia "Our American Cousin". Około godziny 22:15 wystrzelił pojedynczy pocisk z pistoletu derringer w tył głowy Lincolna. Prezydent zmarł następnego ranka o godzinie 7:22 w Petersen House po drugiej stronie ulicy od teatru, stając się pierwszym zamordowanym prezydentem USA.

Prezydent Abraham Lincoln uczestniczył w przedstawieniu "Our American Cousin" w Ford's Theatre w Waszyngtonie wieczorem 14 kwietnia 1865 roku, w towarzystwie swojej żony Mary Todd Lincoln, majora Henry'ego Rathbone'a i Clary Harris.

John Wilkes Booth postrzelił prezydenta Lincolna o godzinie 22:15 w Wielki Piątek, 14 kwietnia 1865 roku. Zamachowiec wystrzelił pojedynczy pocisk z pistoletu kalibru .44 derringer z bliskiej odległości w tył głowy Lincolna, gdy prezydent siedział w swojej prywatnej loży nad sceną. Lincoln pozostawał nieprzytomny przez 9 godzin, zanim zmarł o 7:22 rano 15 kwietnia 1865 roku w Petersen House po drugiej stronie ulicy od teatru.

Booth wszedł do Ford's Theatre o 21:30, wyczekując momentu podczas Aktu III, Sceny 2 sztuki. Zamachowiec:

• Pokazał swoją wizytówkę, aby uzyskać dostęp do zewnętrznego korytarza teatru
• Czekał na precyzyjnie wybrany moment, gdy aktor Harry Hawk wygłosił żartobliwą kwestię
• Cicho wszedł do Loży Prezydenckiej przez niestrzeżone drzwi
• Zaklinował drewniany kij między drzwiami a ścianą, aby zapobiec interwencji
• Ustawił się za krzesłem Lincolna w ciemności

Godzina	Działanie
20:30	Grupa Lincolna przybywa do Teatru Forda
21:30	Booth wchodzi do teatru
22:13	Booth wchodzi do Loży Prezydenckiej
22:15	Oddanie strzału do Prezydenta Lincolna
22:20	Przybywają lekarze, by zająć się Lincolnem

John Wilkes Booth opracował skomplikowany plan zamachu na Prezydenta Lincolna jako część szerszego spisku mającego na celu destabilizację rządu Unii. Jego rozległa znajomość Teatru Forda i powiązania z jego personelem umożliwiły mu precyzyjne wykonanie planu.

Plan zamachu powstał jako część większego spisku Konfederatów wymierzonego w wielu przywódców Unii. Booth zwerbował Lewisa Powella do ataku na Sekretarza Stanu Williama Sewarda, George'a Atzerodta do zamachu na Wiceprezydenta Andrew Johnsona, oraz Davida Herolda do pomocy w ucieczce. Ich początkowy plan zakładał porwanie Lincolna w zamian za jeńców Konfederacji, ale po kapitulacji Lee 9 kwietnia 1865 roku, Booth zmienił strategię na zabójstwo. Spiskowcy spotykali się regularnie w pokoju Bootha w National Hotel i pensjonacie Mary Surratt, by koordynować swoje role.

Pozycja Bootha jako cenionego aktora zapewniała mu nieograniczony dostęp do Teatru Forda. Występował tam wielokrotnie w latach 1863-1865 i utrzymywał bliskie relacje z personelem teatru, w tym z:

• Johnem Fordem, właścicielem, który dostarczył Boothowi szczegółowej wiedzy o układzie budynku
• Edmanem Spanglerem, maszynistą scenicznym, który przygotował konia Bootha do ucieczki
• Odźwiernym, który wpuścił Bootha bez pytania 14 kwietnia
• Stolarzem, który zmodyfikował drzwi do Loży Prezydenckiej zgodnie z sugestiami Bootha

Architektura teatru odegrała kluczową rolę w spisku:

Lokalizacja	Przewaga strategiczna
Loża Prezydencka	Odizolowana od głównej widowni
Tylne Drzwi	Bezpośredni dostęp do alejki
Ze Sceny na Ulicę	4,5-metrowy skok do ucieczki
Drzwi Loży	Zmodyfikowane drewnianą belką

Znajomość harmonogramu teatru przez Bootha pozwoliła mu na zaplanowanie zamachu podczas żartu w sztuce "Our American Cousin", maskując dźwięk wystrzału z derringera.

Ostatnie godziny Prezydenta Lincolna rozpoczęły się bezpośrednio po śmiertelnym strzale Johna Wilkesa Bootha w Ford's Theatre, trwając od godziny 22:15 14 kwietnia do 7:22 15 kwietnia 1865 roku.

Dr Charles Leale, 23-letni chirurg wojskowy, dotarł do Lincolna w ciągu kilku minut od strzału. Zastał Prezydenta sparaliżowanego, oddychającego z przerwami i ze słabym pulsem. Zespół medyczny, w tym Dr Charles Taft i Dr Albert King, ustalił, że kula weszła w czaszkę Lincolna za lewym uchem, zatrzymując się w przedniej części mózgu. Przeprowadzili procedury awaryjne:

• Usunięcie skrzepów krwi z rany
• Przyłożenie plastrów musztardowych do stóp
• Podawanie brandy z wodą, aby zapobiec odwodnieniu
• Umieszczenie rozgrzanych koców dla utrzymania temperatury ciała
• Zastosowanie sztucznego oddychania, gdy oddech zwalniał

Pensjonat Williama Petersona, znajdujący się przy 453 Tenth Street, stał się ostatnim miejscem spoczynku Lincolna. Zespół medyczny przetransportował Lincolna do sypialni na parterze, kładąc go po przekątnej na łóżku zbyt krótkim dla jego wzrostu 193 cm. Kluczowe wydarzenia w Domu Petersona obejmowały:

• Sekretarz Wojny Edwin Stanton prowadził śledztwo z sąsiedniego pokoju
• Mary Todd Lincoln odwiedzała męża okresowo między atakami histerii
• Robert Lincoln przybył, by czuwać przy łożu ojca
• Straż wojskowa zabezpieczyła perymeter domu
• Naczelny Chirurg Joseph Barnes dokumentował pogarszające się funkcje życiowe Lincolna

At 7:22 rano 15 kwietnia 1865 roku, Dr Robert King Stone, osobisty lekarz Lincolna, oficjalnie stwierdził zgon Prezydenta.

Godzina	Wydarzenie
22:15	Oddanie strzału w Ford's Theatre
22:20	Pierwsza pomoc medyczna udzielona przez Dr. Leale
22:45	Transport do domu Petersona
7:22	Stwierdzenie zgonu

Zabójstwo Lincolna spowodowało głębokie zmiany w amerykańskim społeczeństwie, polityce i kulturze w okresie po wojnie secesyjnej. To tragiczne wydarzenie zmieniło bieg Rekonstrukcji i wpłynęło na politykę krajową przez kolejne dekady.

Śmierć Lincolna wywołała bezprecedensowy okres żałoby narodowej, który zjednoczył Amerykanów ponad podziałami regionalnymi. Pociąg pogrzebowy przemierzył 2735 kilometrów z Waszyngtonu do Springfield w stanie Illinois, zatrzymując się w 180 miastach, pozwalając 7 milionom Amerykanów oddać hołd. Główne miasta organizowały uroczyste ceremonie:

• Nowy Jork wystawił ciało Lincolna w ratuszu, przyciągając 500 000 żałobników

• Ceremonia w Independence Hall w Filadelfii przyciągnęła 300 000 odwiedzających

• Uroczystość w chicagowskim sądzie zgromadziła 125 000 obywateli

• Końcowa ceremonia w Springfield 4 maja 1865 roku zgromadziła 75 000 osób

• Łagodne podejście Johnsona wobec byłych stanów Konfederacji stało w sprzeczności z planowaną polityką Lincolna

• Radykalni Republikanie zyskali większe wpływy w Kongresie

• Kongres uchwalił 4 znaczące Ustawy Rekonstrukcyjne w latach 1867-1868

• Poprawki do Konstytucji napotkały różne trudności we wdrażaniu:

• Przyspieszono ratyfikację 13. poprawki

• 14. poprawka napotkała silniejszy opór Południa
• 15. poprawka wynikła ze zwiększonej kontroli kongresowej

Wpływ polityczny	Według planu Lincolna	Według realizacji Johnsona
Ułaskawienia Konfederatów	Ograniczone, rozpatrywane indywidualnie	13 500 wydanych w pierwsze 8 miesięcy
Dystrybucja ziemi	400 000 akrów dla wyzwolonych niewolników	Zwrócona byłym właścicielom
Readmisja stanów	Surowe wymagania	Minimalne warunki
Obecność wojskowa	Silny nadzór federalny	Zredukowana okupacja Unii

Obława na Johna Wilkesa Bootha trwała 12 dni na terenie Maryland i Wirginii. Wojska federalne ścigały Bootha i jego wspólnika Davida Herolda przez wiele hrabstw, utrzymując jednocześnie kordon wokół Waszyngtonu.

Po zastrzeleniu Lincolna, Booth wyskoczył z loży prezydenckiej na scenę, łamiąc sobie nogę przy lądowaniu. Uciekł konno do południowego Maryland, spotykając się z Davidem Heroldem w ustalonych wcześniej miejscach. Para przeprawiła się przez rzekę Potomak do Wirginii 21 kwietnia, znajdując schronienie w gospodarstwie Richarda Garretta'a niedaleko Port Royal. 26 kwietnia 1865 roku żołnierze Unii otoczyli stodołę, w której ukrywał się Booth. Sierżant Boston Corbett postrzelił Bootha przez szczelinę w ścianie stodoły, trafiając go w szyję. Booth zmarł trzy godziny później na werandzie gospodarstwa.

Śledczy wojskowi aresztowali ośmiu spiskowców zaangażowanych w zamach:

• Mary Surratt
• Lewis Powell
• David Herold
• George Atzerodt
• Samuel Arnold
• Michael O'Laughlen
• Edman Spangler
• Dr. Samuel Mudd

Trybunał wojskowy prowadził ich proces od 9 maja do 30 czerwca 1865 roku. Postępowanie zakończyło się:

Spiskowiec	Werdykt	Wyrok	Data Egzekucji
Mary Surratt	Winna	Śmierć	7 lipca 1865
Lewis Powell	Winny	Śmierć	7 lipca 1865
David Herold	Winny	Śmierć	7 lipca 1865
George Atzerodt	Winny	Śmierć	7 lipca 1865
Samuel Arnold	Winny	Dożywocie	-
Michael O'Laughlen	Winny	Dożywocie	-
Edman Spangler	Winny	6 lat więzienia	-
Dr. Samuel Mudd	Winny	Dożywocie	-

Egzekucje odbyły się w Starym Więzieniu Arsenal w Waszyngtonie, co było pierwszym przypadkiem wykonania przez rząd USA wyroku śmierci na kobiecie.

• Prezydent Abraham Lincoln został zamordowany 14 kwietnia 1865 roku w Ford's Theatre w Waszyngtonie, a zmarł następnego ranka o 7:22
• John Wilkes Booth, znany aktor i sympatyk Konfederacji, postrzelił Lincolna z pistoletu derringer kalibru .44 podczas przedstawienia "Our American Cousin"
• Zamach miał miejsce zaledwie pięć dni po kapitulacji konfederackiego generała Roberta E. Lee w Appomattox Court House, co stanowiło przełomowy moment w historii Ameryki
• Pościg za Boothem trwał 12 dni i zakończył się jego śmiercią na farmie Garretta w Wirginii 26 kwietnia 1865 roku
• Ośmiu spiskowców zostało osądzonych przez trybunał wojskowy, co doprowadziło do czterech egzekucji (w tym Mary Surratt, pierwszej kobiety straconej przez rząd USA) i czterech wyroków więzienia

Zabójstwo prezydenta Lincolna pozostaje jednym z najbardziej przełomowych momentów w historii Ameryki. Tragiczne wydarzenia z 14 kwietnia 1865 roku nie tylko zakończyły życie wybitnego przywódcy, ale także dramatycznie zmieniły przebieg Rekonstrukcji i proces gojenia ran narodu po wojnie secesyjnej.

Następstwa śmierci Lincolna ukształtowały amerykańskie społeczeństwo w głęboki sposób, który wciąż wybrzmiewa do dziś. Od bezprecedensowej żałoby narodowej po znaczące zmiany w polityce Rekonstrukcji za prezydentury Johnsona, wpływ zamachu wykraczał daleko poza tę feralną noc w Teatrze Forda.

Jego śmierć stanowiła zarówno koniec, jak i początek - koniec jego wizji zjednoczenia narodu i początek nowego, pełnego wyzwań rozdziału w historii Ameryki.