15 stycznia 2001 roku Jimmy Wales i Larry Sanger uruchomili Wikipedię - największą darmową encyklopedię internetową, która zrewolucjonizowała sposób dostępu do wiedzy. Projekt szybko przekształcił się z uzupełnienia Nupedii w globalną platformę wiedzy dostępną w ponad 300 językach.

Wikipedia to największa darmowa encyklopedia internetowa na świecie która zrewolucjonizowała sposób w jaki ludzie zdobywają wiedzę. Ten globalny projekt został oficjalnie uruchomiony 15 stycznia 2001 roku przez Jimmy'ego Walesa i Larry'ego Sangera.

Początki Wikipedii sięgają projektu Nupedia który miał być tradycyjną encyklopedią online redagowaną przez ekspertów. Jednak to właśnie otwarty model współpracy i możliwość edytowania treści przez użytkowników sprawiły że Wikipedia szybko przerosła swojego poprzednika. Dziś encyklopedia jest dostępna w ponad 300 językach i zawiera miliony artykułów tworzonych przez wolontariuszy z całego świata.

Wikipedia narodziła się z potrzeby stworzenia dostępnej dla wszystkich encyklopedii internetowej. Początkowa koncepcja znacząco różniła się od obecnej formy projektu.

15 stycznia 2001 roku uruchomiono domenę wikipedia.com, początkowo jako uzupełnienie projektu Nupedia. Pierwsza wersja Wikipedii działała na prostym oprogramowaniu UseModWiki. W pierwszym miesiącu funkcjonowania utworzono:

• 600 artykułów w języku angielskim
• 8 dodatkowych wersji językowych uruchomionych w marcu 2001
• 1000 artykułów osiągnięto już w lutym 2001
• Pierwszy milion edycji zarejestrowano w kwietniu 2001

Założyciele projektu wnieśli odmienne, lecz komplementarne wkłady w rozwój Wikipedii:

• Jimmy Wales:
• Zapewnił infrastrukturę techniczną poprzez firmę Bomis
• Wprowadził koncepcję wolnej licencji
• Stworzył podstawowe zasady funkcjonowania społeczności
• Larry Sanger:
• Opracował pierwsze standardy edycyjne
• Zainicjował system weryfikacji treści

Rok	Wydarzenie	Liczba artykułów
2001	Powstanie Wikipedii	600
2001 (marzec)	Uruchomienie innych wersji językowych	8
2001 (grudzień)	Całkowita liczba artykułów	20,000

Historia Wikipedii rozpoczęła się od kilku znaczących projektów encyklopedycznych, które wpłynęły na jej ostateczny kształt. Każdy z nich wniósł unikalne elementy do koncepcji otwartej encyklopedii internetowej.

Nupedia, uruchomiona w marcu 2000 roku przez Jimmy'ego Walesa i Larry'ego Sangera, stanowiła pierwszy krok w kierunku stworzenia Wikipedii. Ten projekt charakteryzował się:

• Siedmiostopniowym procesem recenzji artykułów
• Zatrudnianiem wyłącznie ekspertów z odpowiednimi kwalifikacjami
• Restrykcyjnym systemem kontroli jakości treści
• Wolną licencją GNU Free Documentation License

Kluczowe projekty inspirujące powstanie Wikipedii:

• GNUpedia (1999):
• Projekt Free Software Foundation
• Koncepcja wolnej encyklopedii online
• System otwartej współpracy
• Interpedia (1993):
• Pierwsza propozycja internetowej encyklopedii
• Idea globalnej bazy wiedzy
• Koncepcja współpracy międzynarodowej

Polska wersja Wikipedii wystartowała 26 września 2001 roku jako jedna z pierwszych nieanglojęzycznych edycji encyklopedii. Polski projekt szybko zyskał popularność wśród rodzimych użytkowników internetu dzięki otwartemu modelowi tworzenia treści.

Pierwszym artykułem w polskiej Wikipedii był tekst o regule Titiusa-Bodego, opublikowany przez Krzysztofa Jasiutowicza. W ciągu pierwszych trzech miesięcy powstało 100 artykułów, tworzonych przez grupę 10 aktywnych edytorów. Do końca 2001 roku baza zawierała:

• 1,000 artykułów z dziedziny nauk ścisłych
• 500 haseł dotyczących geografii Polski
• 300 biogramów znanych postaci
• 200 artykułów o tematyce historycznej

Polska Wikipedia osiągnęła znaczące sukcesy w kolejnych latach:

Rok	Liczba artykułów	Wydarzenie
2002	10,000	Przekroczenie progu 10 tysięcy artykułów
2005	100,000	Osiągnięcie 100 tysięcy artykułów
2007	400,000	Wprowadzenie systemu flagowanych rewizji
2013	1,000,000	Milionowy artykuł w polskiej wersji
2023	1,500,000	Przekroczenie 1.5 miliona artykułów

• Wdrożenie zaawansowanych narzędzi edycyjnych w 2004 roku
• Utworzenie systemu automatycznej weryfikacji zmian w 2006 roku
• Implementację mechanizmów antywandalowych w 2008 roku
• Uruchomienie mobilnej wersji strony w 2010 roku
• Wprowadzenie edytora wizualnego w 2013 roku

Wikipedia przeszła znaczącą transformację od momentu powstania w 2001 roku, wprowadzając liczne usprawnienia techniczne i społecznościowe. Platforma ewoluowała z prostego projektu wiki do zaawansowanego systemu zarządzania wiedzą.

MediaWiki, oprogramowanie napędzające Wikipedię, wprowadzono w 2002 roku, zastępując oryginalny silnik UseModWiki. W 2004 roku zaimplementowano system wersjonowania artykułów, umożliwiający śledzenie wszystkich zmian. Kolejne aktualizacje techniczne objęły:

• Wdrożenie edytora wizualnego w 2013 roku

• Wprowadzenie mobilnej wersji strony w 2010 roku

• Implementację API dla deweloperów w 2006 roku

• Dodanie systemu kategoryzacji artykułów w 2004 roku

• Utworzenie mechanizmu szablonów w 2003 roku

• Wprowadzenie statusu administratora w 2003 roku

• Utworzenie systemu arbitrażu w 2004 roku

• Wdrożenie polityki weryfikowalności w 2005 roku

• Powstanie projektów tematycznych w 2006 roku

• Organizacja regularnych konferencji Wikimania od 2005 roku

Rok	Liczba aktywnych edytorów	Liczba administratorów
2003	1,000+	50
2006	15,000+	200
2010	35,000+	500
2015	70,000+	1,000
2023	125,000+	1,500

Wikipedia radykalnie zmieniła sposób dostępu do informacji w erze cyfrowej. Platforma gromadzi 59 milionów artykułów w ponad 300 językach, docierając miesięcznie do 500 milionów użytkowników.

• Stanowi podstawowe źródło wiedzy dla 87% studentów podczas researchu akademickiego
• Oferuje 300,000 artykułów z zakresu medycyny wykorzystywanych przez pracowników służby zdrowia
• Zawiera 150,000 haseł z dziedziny matematyki zweryfikowanych przez ekspertów
• Udostępnia 250,000 artykułów naukowych z przypisami do recenzowanych publikacji

• Znajduje się w pierwszej piątce najczęściej odwiedzanych stron internetowych na świecie
• Dokumentuje 400,000 wydarzeń kulturalnych rocznie
• Archiwizuje 2 miliony biografii znaczących postaci historycznych
• Kataloguje 1.5 miliona dzieł sztuki z muzeów globalnych

• Angażuje 85,000 aktywnych edytorów miesięcznie
• Generuje 350 edycji na minutę w skali globalnej
• Tworzy platformę dla 1,000 projektów społecznościowych
• Wspiera 75 lokalnych oddziałów Wikimedia Foundation

Aspekt wpływu	Dane liczbowe
Miesięczni użytkownicy	500 mln
Liczba języków	300+
Aktywni edytorzy	85,000
Edycje dziennie	504,000
Artykuły naukowe	250,000
Zasięg w edukacji	87% studentów

• Oszczędza globalnie 25 miliardów dolarów rocznie na dostępie do wiedzy
• Generuje 100 milionów dolarów darowizn rocznie
• Utrzymuje infrastrukturę za 50 milionów dolarów rocznie
• Zapewnia darmowy dostęp do treści wartych 3.6 miliarda dolarów

Wikipedia przeszła niezwykłą transformację od momentu powstania w 2001 roku. Z eksperymentalnego projektu przekształciła się w największą encyklopedię świata która zrewolucjonizowała sposób w jaki ludzie zdobywają wiedzę.

Sukces Wikipedii potwierdza nie tylko imponująca liczba 59 milionów artykułów w ponad 300 językach ale przede wszystkim ogromna społeczność zaangażowanych redaktorów. Polska wersja językowa która powstała we wrześniu 2001 roku stanowi doskonały przykład rozwoju projektu osiągając w 2023 roku ponad 1.5 miliona artykułów.

Wikipedia udowodniła że model otwartej współpracy może przynieść wyjątkowe rezultaty w tworzeniu i udostępnianiu wiedzy. Dziś stanowi nieocenione źródło informacji dostępne za darmo dla każdego użytkownika internetu.