Bitwa pod Świecinem (17 września 1462) była kluczowym starciem wojny trzynastoletniej, w którym wojska polskie pod dowództwem Piotra Dunina pokonały siły krzyżackie dowodzone przez Fritza von Ravenecka. Zwycięstwo to znacząco wpłynęło na osłabienie pozycji zakonu krzyżackiego na Pomorzu Gdańskim.

Bitwa pod Świecinem stanowi jeden z kluczowych momentów wojny trzynastoletniej między Królestwem Polskim a zakonem krzyżackim. To starcie, które rozegrało się 17 września 1462 roku, znacząco wpłynęło na losy całego konfliktu i przyczyniło się do ostatecznego zwycięstwa Polski.

Na polach pod niewielką pomorską miejscowością Świecino doszło do konfrontacji wojsk polskich dowodzonych przez Piotra Dunina z siłami krzyżackimi pod wodzą Fritza von Ravenecka. To właśnie tutaj rozegrała się jedna z najbardziej strategicznych bitew, która zadecydowała o dalszym przebiegu wojny i kontroli nad Pomorzem Gdańskim.

Wojna trzynastoletnia (1454-1466) była największym konfliktem zbrojnym między Królestwem Polskim a zakonem krzyżackim. Spór wynikał z narastającego niezadowolenia stanów pruskich wobec władzy zakonu oraz rosnących ambicji terytorialnych Polski.

Początki XV wieku przyniosły znaczące zmiany w relacjach między państwami regionu bałtyckiego. Związek Pruski, utworzony w 1440 roku, zrzeszał 53 miasta pruskie sprzeciwiające się dominacji krzyżackiej. Klęska zakonu w bitwie pod Grunwaldem (1410) osłabiła jego pozycję polityczną w regionie, prowadząc do:

• Wzrostu oporu miast pruskich przeciwko władzy zakonnej
• Zwiększenia obciążeń podatkowych nakładanych przez zakon na miasta
• Nasilenia się tendencji separatystycznych wśród pruskiego mieszczaństwa

W wojnie trzynastoletniej wyodrębniły się dwa główne obozy polityczno-militarne:

• Królestwo Polskie pod władzą Kazimierza Jagiellończyka

• Związek Pruski reprezentujący miasta pruskie

• Gdańsk wraz z innymi głównymi miastami pomorskimi

• Zakon krzyżacki pod przywództwem wielkiego mistrza Ludwika von Erlichshausena

• Najemnicy z terenów Rzeszy Niemieckiej

• Sprzymierzone rycerstwo inflanckie

Dane statystyczne stron konfliktu	Strona Polska	Strona Krzyżacka
Liczba miast sojuszniczych (1454)	53	19
Szacunkowa liczba wojsk (1462)	2000	1500
Zamki warowne	120	85

Bitwa pod Świecinem stanowiła rezultat narastającego konfliktu o kontrolę nad strategicznymi punktami Pomorza Gdańskiego w trakcie wojny trzynastoletniej. Bezpośrednią przyczyną starcia była próba przejęcia kontroli nad szlakami komunikacyjnymi między Gdańskiem a pozostałymi terytoriami kontrolowanymi przez Związek Pruski.

Pomorze Gdańskie w 1462 roku stanowiło kluczowy region dla obu stron konfliktu ze względu na:

• Kontrolę nad portami bałtyckimi generującymi znaczące dochody z handlu
• Dostęp do szlaków handlowych łączących Gdańsk z południem Europy
• Położenie umożliwiające blokadę dostaw zaopatrzenia dla zamków krzyżackich
• Obecność 15 strategicznych twierdz kontrolujących główne arterie komunikacyjne

Strony konfliktu przyjęły odmienne strategie działania:

Polski plan zakładał:

• Koncentrację sił w rejonie Świecina dla zabezpieczenia szlaku do Gdańska

• Przejęcie kontroli nad 3 kluczowymi zamkami w regionie

• Odcięcie sił krzyżackich od zaplecza logistycznego

• Utrzymanie łączności między twierdzami zakonnymi

• Zabezpieczenie dostaw prowiantu z Pomorza Zachodniego

• Przerwanie polskiej blokady poprzez atak na siły Piotra Dunina

Bitwa pod Świecinem rozpoczęła się rankiem 17 września 1462 roku, gdy wojska polskie pod dowództwem Piotra Dunina starły się z siłami krzyżackimi dowodzonymi przez Fritza von Ravenecka. Starcie rozegrało się na polach między Świecinem a Lęborgiem.

Armie obu stron różniły się liczebnością i składem:

Strona	Piechota	Jazda	Łącznie
Polska	1200	800	2000
Krzyżacy	900	600	1500

Wojska polskie składały się z:

• Zaciężnej piechoty gdańskiej wyposażonej w broń palną
• Ciężkozbrojnej jazdy rycerskiej
• Oddziałów pieszych z Pomorza
• Artylerii polowej z 3 działami

Siły krzyżackie obejmowały:

• Oddział najemników niemieckich
• Konnych rycerzy zakonnych
• Piechotę wyposażoną w kusze
• Lekką jazdę zwiadowczą

1. Poranne ustawienie wojsk:

• Polacy zajęli pozycje na wzgórzu
• Krzyżacy uformowali szyk u podnóża wzniesienia
• Artyleria polska rozpoczęła ostrzał pozycji krzyżackich

1. Główna faza bitwy:

• Atak jazdy krzyżackiej na lewe skrzydło polskie
• Kontratak polskiej kawalerii na prawe skrzydło przeciwnika
• Przełamanie centrum krzyżackiego przez piechotę gdańską

1. Rozstrzygnięcie:

• Oskrzydlenie sił krzyżackich przez jazdę polską
• Śmierć dowódcy krzyżackiego Fritza von Ravenecka
• Ucieczka pozostałych oddziałów zakonnych w kierunku Lęborka

Bitwa pod Świecinem zakończyła się zdecydowanym zwycięstwem wojsk polskich, przynosząc znaczące konsekwencje militarne i polityczne. Wynik starcia wpłynął na osłabienie pozycji zakonu krzyżackiego na Pomorzu Gdańskim.

Straty w bitwie były znaczące i nierównomierne dla obu stron konfliktu:

Strona	Zabici	Ranni	Jeńcy
Wojska polskie	100	300	0
Wojska krzyżackie	400	500	300

Wśród poległych znaleźli się:

• Fritz von Raveneck - głównodowodzący wojsk krzyżackich
• Kaspar Nostyc - komtur człuchowski
• 40 rycerzy krzyżackich wysokiej rangi
• 3 dowódców polskich średniego szczebla

Zwycięstwo pod Świecinem przyniosło szereg strategicznych korzyści:

Aspekty militarne:

• Przejęcie kontroli nad szlakiem komunikacyjnym Gdańsk-Lębork

• Zdobycie 12 sztandarów krzyżackich

• Uzyskanie kontroli nad 3 zamkami w regionie

• Zabezpieczenie północnych granic Pomorza Gdańskiego

• Wzmocnienie pozycji Związku Pruskiego

• Osłabienie morale wojsk krzyżackich

• Zwiększenie poparcia miast pomorskich dla Polski

• Przyspieszenie rokowań pokojowych z zakonem krzyżackim

Bitwa pod Świecinem pozostaje upamiętniona w lokalnej tradycji oraz przez oficjalne formy upamiętnienia. Na terenie historycznego pola bitwy znajdują się liczne elementy dziedzictwa kulturowego związane z tym wydarzeniem.

Na polu bitwy pod Świecinem w 1962 roku wzniesiono granitowy obelisk upamiętniający 500. rocznicę starcia. Pomnik zawiera inskrypcję w języku polskim informującą o dacie bitwy oraz jej znaczeniu dla historii Polski. W miejscowości Świecino znajduje się również tablica pamiątkowa umieszczona na ścianie lokalnego kościoła, przedstawiająca przebieg bitwy oraz jej uczestników.

• Przełamanie dominacji krzyżackiej na Pomorzu Gdańskim
• Demonstracja skuteczności polskiej taktyki wojskowej w starciu z regularną armią zakonną
• Potwierdzenie rosnącej roli miast pruskich w konflikcie polsko-krzyżackim

Aspekt upamiętnienia	Szczegóły
Główny monument	Obelisk granitowy z 1962 roku
Lokalne pamiątki	Tablica w kościele w Świecinie
Wydarzenie cykliczne	Coroczne obchody rocznicy bitwy
Ekspozycja muzealna	Wystawa w Muzeum Regionalnym w Lęborku

• Bitwa pod Świecinem rozegrała się 17 września 1462 roku w trakcie wojny trzynastoletniej między Królestwem Polskim a zakonem krzyżackim
• W starciu wojska polskie pod dowództwem Piotra Dunina (2000 żołnierzy) pokonały siły krzyżackie Fritza von Ravenecka (1500 żołnierzy)
• Bitwa zakończyła się zdecydowanym zwycięstwem Polski - śmiercią komtura krzyżackiego i stratami wroga sięgającymi 1200 ludzi (zabici, ranni, jeńcy)
• Sukces militarny pod Świecinem umożliwił Polsce przejęcie kontroli nad strategicznymi szlakami komunikacyjnymi Pomorza Gdańskiego
• Zwycięstwo znacząco przyczyniło się do osłabienia pozycji zakonu krzyżackiego w regionie i przyspieszyło rokowania pokojowe

Bitwa pod Świecinem z 17 września 1462 roku okazała się przełomowym momentem wojny trzynastoletniej. Starcie wojsk polskich pod dowództwem Piotra Dunina z siłami krzyżackimi zakończyło się spektakularnym zwycięstwem strony polskiej.

Skutki bitwy były dalekosiężne - znacząco osłabiły pozycję zakonu krzyżackiego i wzmocniły kontrolę Polski nad Pomorzem Gdańskim. Straty krzyżackie sięgające 1200 żołnierzy oraz śmierć kluczowych dowódców przyczyniły się do załamania morale wojsk zakonnych.

Dziś bitwa pozostaje ważnym symbolem polskiego oręża a jej pamięć jest kultywowana przez lokalne społeczności poprzez pomniki uroczystości rocznicowe i ekspozycje muzealne.