Jedna z najbardziej druzgocących bitew wojny secesyjnej, stoczona w dniach 11-15 grudnia 1862 roku, podczas której siły Konfederacji pod dowództwem Roberta E. Lee zdecydowanie pokonały siły Unii dowodzone przez Ambrose'a Burnside'a, powodując ogromne straty po stronie Unii podczas wielokrotnych nieudanych szturmów na Marye's Heights.

Bitwa pod Fredericksburgiem zapisała się jako jedno z najważniejszych starć amerykańskiej wojny secesyjnej, które miało miejsce w dniach 11-15 grudnia 1862 roku. W tej niszczycielskiej bitwie siły Unii pod dowództwem generała majora Ambrose'a E. Burnside'a starły się z wojskami Konfederacji dowodzonymi przez generała Roberta E. Lee w Fredericksburgu w Wirginii.

To, co zaczęło się jako ambitna kampania Unii mająca na celu zdobycie stolicy Konfederacji w Richmond, przekształciło się w jedną z najbardziej jednostronnych bitew wojny secesyjnej. Starcie stanowiło kluczowy punkt zwrotny w konflikcie i pokazało rosnącą taktyczną wyrafinowanie sił Konfederacji. Czas bitwy przypadający na surowe zimowe miesiące dodał kolejną warstwę wyzwań do już złożonej operacji wojskowej, która pozostawiła niezatarte piętno w historii Ameryki.

Po usunięciu generała George'a McClellana przez prezydenta Lincolna 7 listopada 1862 roku, generał major Ambrose Burnside objął dowództwo nad Armią Potomaku. Burnside natychmiast rozpoczął śmiałą strategię ofensywną wymierzoną w konfederacką stolicę Richmond.

Armia Potomaku rozpoczęła marsz z Warrenton do Fredericksburga 15 listopada 1862 roku. 120-tysięczne siły Unii przemieszczały się wzdłuż północnego brzegu rzeki Rappahannock, docierając do Falmouth 17 listopada. Plan Burnside'a opierał się na szybkim przekroczeniu rzeki Rappahannock przy użyciu mostów pontonowych, ale kluczowe materiały do budowy mostów dotarły z 10-dniowym opóźnieniem 25 listopada. To opóźnienie dało siłom Konfederacji cenny czas na wzmocnienie pozycji obronnych.

Generał Robert E. Lee rozmieścił 78000 żołnierzy Konfederacji wzdłuż wzgórz Marye's Heights górujących nad Fredericksburgiem. Armia Konfederacji umocniła swoją pozycję poprzez:

• Zbudowanie 6,5-kilometrowej linii obronnej wzdłuż wzgórz
• Utworzenie stanowisk artyleryjskich na kluczowych wzniesieniach
• Wzmocnienie Sunken Road 1,2-metrowym kamiennym murem
• Rozmieszczenie strzelców wyborowych w budynkach na terenie Fredericksburga
• Stworzenie krzyżujących się pól ostrzału na otwartych podejściach

Siły armii	Liczba żołnierzy
Siły Unii	120000
Siły Konfederacji	78000

Przygotowania obronne Konfederatów przekształciły naturalnie silną pozycję w niemal nie do zdobycia twierdzę. Korpus generała Jamesa Longstreeta zajmował lewą flankę, podczas gdy siły Stonewall Jacksona broniły prawej flanki linii Konfederatów.

Bitwa pod Fredericksburgiem rozegrała się w ciągu pięciu krytycznych dni grudnia 1862 roku, stanowiąc jedno z najważniejszych starć amerykańskiej wojny secesyjnej.

Inżynierowie Unii rozpoczęli budowę mostów pontonowych przez rzekę Rappahannock o godzinie 3:00 nad ranem. Konfederaccy strzelcy wyborowi z Brygady Mississippi Barksdale'a zakłócali budowę precyzyjnym ogniem karabinowym, zmuszając siły Unii do przeprowadzenia ataków desantowych przy użyciu łodzi pontonowych. Do zmroku wojska Unii zabezpieczyły miasto po intensywnych walkach miejskich, przy czym 120 łodzi przeprawiło przez rzekę żołnierzy z 7. Pułku Piechoty Michigan.

Główne starcie rozpoczęło się o 8:30 rano atakiem dywizji generała Meade'a na prawą flankę Konfederatów. Artyleria Konfederatów rozpętała niszczycielski ogień na nacierające oddziały Unii pod Marye's Heights, powodując 8000 ofiar po stronie Unii. Siły Unii przeprowadziły 14 oddzielnych frontowych szturmów na kamienny mur u podnóża Marye's Heights, z których żaden nie przełamał linii obronnej Konfederatów. Do zachodu słońca ponad 12600 żołnierzy Unii leżało martwych lub rannych na polu bitwy.

Armia	Zabici	Ranni	Zaginieni	Razem
Unia	1,284	9,600	1,769	12,653
Konfederacja	608	4,116	653	5,377

Bitwa pod Fredericksburgiem rozegrała się poprzez serię intensywnych starć militarnych w dniach 11-15 grudnia 1862 roku. Wydarzenia te przekształciły wirgińskie miasto w pole bitwy naznaczone walkami miejskimi i niszczycielskimi frontalnymi szturmami.

Siły Unii rozpoczęły walki uliczne 11 grudnia 1862 roku, po tym jak konfederaccy strzelcy wyborowi zakłócili budowę mostu. 7. Pułk Piechoty Michigan przeprowadził desant przez rzekę Rappahannock, używając łodzi pontonowych do dotarcia do miasta. Żołnierze Unii toczyli walki od domu do domu, stawiając czoła oporowi jednostek piechoty z Missisipi rozmieszczonych w budynkach wzdłuż Caroline Street. Do wieczora żołnierze Unii zabezpieczyli miasto po oczyszczeniu 200 budynków z obrońców Konfederacji.

Główny atak 13 grudnia skierowany był na pozycję Konfederatów na Marye's Heights, skutkując katastrofalnymi stratami Unii. Dywizje Unii przeprowadziły 14 oddzielnych ataków na linię obronną Konfederatów:

• 10:30: Dywizja Frencha rozpoczęła pierwszy szturm
• 11:30: Dywizja Hancocka przeprowadziła drugą falę
• 12:30: Dywizja Howarda ruszyła w trzeciej fali
• 14:00: Dywizja Sturgisa poprowadziła czwarty atak
• 15:30: Dywizja Getty'ego przeprowadziła ostatni główny szturm

Siły Konfederatów, ustawione za kamiennym murem, stworzyły krzyżujące się pola ostrzału, które dziesiątkowały nacierające oddziały Unii. Artyleria Konfederatów, rozstawiona w dwóch rzędach wzdłuż Telegraph Road, utrzymywała ciągły ostrzał formacji Unii. Pod koniec dnia ponad 8000 żołnierzy Unii leżało na polu poniżej Marye's Heights, przy czym żaden nie dotarł na odległość mniejszą niż 50 jardów od pozycji Konfederatów.

Okres	Siły Unii	Pozycja Konfederatów	Osiągnięty Dystans
Rano	3 dywizje	Kamienny mur	180 metrów
Popołudnie	4 dywizje	Telegraph Road	90 metrów
Wieczór	2 dywizje	Marye's Heights	45 metrów

Bitwa pod Fredericksburgiem ukazała wyraźny kontrast w dowodzeniu wojskowym między siłami Unii a Konfederatów. Decyzje strategiczne podjęte przez obu dowodzących generałów bezpośrednio wpłynęły na wynik bitwy.

Błędy taktyczne generała Burnside'a okazały się katastrofalne dla sił Unii. Jego decyzja o przeprowadzeniu powtarzających się frontalnych ataków na umocnione pozycje kosztowała życie 14 fal żołnierzy Unii. Opóźnione przybycie mostów pontonowych 19 listopada dało siłom Konfederatów kluczowy czas na wzmocnienie ich obrony. Sztywne trzymanie się przez Burnside'a pierwotnego planu bitwy, mimo wyraźnych dowodów jego niepowodzenia, skutkowało:

• Koncentracją wojsk w obszarach miejskich, czyniąc je podatnymi na ostrzał artylerii Konfederatów

• Podziałem armii na trzy wielkie dywizje, komplikując strukturę dowodzenia

• Niewykorzystaniem początkowych przełamań na prawej flance Konfederatów

• Upieraniem się przy frontalnych atakach na Marye's Heights pomimo rosnących strat

• Rozmieszczeniem artylerii na Telegraph Hill zapewniającym nakładające się pola ostrzału

• Budową zagłębionej drogi za kamiennym murem, zapewniającą ochronę piechocie

• Rozmieszczeniem 9000 żołnierzy w czterech szeregach wzdłuż Marye's Heights

• Utworzeniem zazębiających się pozycji obronnych między Prospect Hill a Hamilton's Crossing

• Ustanowieniem rezerw piechoty do szybkiego reagowania na przełamania Unii

Element Obronny	Przewaga Konfederatów
Działa	220 dział na pozycjach
Pokrycie Piechoty	730-metrowa strefa śmierci
Przewaga wysokości	12-15 metrów przewagi
Rozmieszczenie Wojsk	3,2-kilometrowa linia obronna

Bitwa pod Fredericksburgiem zakończyła się jednym z najbardziej jednostronnych starć wojskowych wojny secesyjnej, z druzgocącymi stratami Unii i minimalnymi stratami Konfederatów. Wynik bitwy znacząco wpłynął zarówno na strategię wojskową, jak i morale podczas wojny secesyjnej.

Armia Unii poniosła 12 653 ofiary podczas Bitwy pod Fredericksburgiem, w tym:

Rodzaj Strat	Liczba
Zabici	1 284
Ranni	9 600
Zaginieni/Pojmani	1 769

Większość strat Unii miała miejsce podczas daremnych szturmów na Marye's Heights, gdzie powtarzające się ataki frontalne doprowadziły do katastrofalnych strat. 5. Pułk New Hampshire poniósł największe straty pułkowe, tracąc 193 żołnierzy z jednego pułku.

Armia Konfederatów poniosła znacznie mniejsze straty, łącznie 5 377:

Rodzaj Strat	Liczba
Zabici	608
Ranni	4 116
Zaginieni/Pojmani	653

Siły Konfederatów utrzymały swoje silne pozycje obronne przez całą bitwę, szczególnie na Marye's Heights, gdzie ich artyleria zadała ciężkie straty nacierającym oddziałom Unii. Zagłębiona droga zapewniała doskonałą osłonę piechocie Konfederatów, pozwalając im oddać trzy kolejne salwy do nacierających żołnierzy Unii, pozostając jednocześnie pod osłoną przed ogniem przeciwnika.

Dysproporcja w stratach pokazała skuteczność wojny obronnej podczas wojny secesyjnej, wpływając na przyszłe strategie wojskowe. Pozycja konfederackiego generała Longstreeta okazała się tak potężna, że stwierdził on, iż nawet kura nie przeżyłaby na polu ostrzału między jego linią a wrogiem.

• Bitwa pod Fredericksburgiem toczyła się w dniach 11-15 grudnia 1862 roku między siłami Unii pod dowództwem generała majora Burnside'a a siłami Konfederacji pod dowództwem generała Roberta E. Lee
• Bitwa zakończyła się zdecydowanym zwycięstwem Konfederacji przy znacznie niższych stratach (5377) w porównaniu do strat Unii (12653)
• Siły Unii poniosły druzgocące porażki podczas 14 oddzielnych ataków czołowych na pozycje Konfederatów na wzgórzu Marye's Heights, nie przełamując linii obronnej
• Bitwa rozpoczęła się 11 grudnia, gdy inżynierowie Unii budowali mosty pontonowe przez rzekę Rappahannock, podczas gdy główna bitwa miała miejsce 13 grudnia
• Sukces Konfederacji wynikał głównie z ich silnych pozycji obronnych, w tym kamiennego muru wzdłuż Sunken Road i strategicznego rozmieszczenia artylerii na wzniesionym terenie
• Wynik bitwy pokazał skuteczność wojny obronnej podczas wojny secesyjnej i wpłynął na przyszłe strategie wojskowe

Bitwa pod Fredericksburgiem pozostaje jedną z najbardziej druzgocących porażek Unii w wojnie secesyjnej. Stoczona w dniach 11-15 grudnia 1862 roku pokazała siłę wojny obronnej i kosztowne konsekwencje błędów taktycznych. Wynik bitwy doprowadził do znaczących zmian w strategii wojskowej i podkreślił znaczenie właściwego planowania i realizacji.

Zatrważające liczby ofiar - ponad 12000 żołnierzy Unii w porównaniu do około 5000 żołnierzy Konfederacji - opowiadają historię bitwy, która na zawsze zmieniła bieg amerykańskiej historii wojskowej. Dziś pole bitwy służy jako otrzeźwiające przypomnienie poświęceń poniesionych podczas jednego z najbardziej przełomowych konfliktów w Ameryce.