Bitwa o Vicksburg była kluczowym 47-dniowym oblężeniem podczas amerykańskiej wojny secesyjnej, gdzie siły Unii pod dowództwem generała Ulyssesa S. Granta zdobyły konfederacką twierdzę, skutecznie dzieląc Konfederację i przejmując kontrolę nad rzeką Missisipi.

Bitwa pod Vicksburgiem pozostaje jedną z najbardziej przełomowych kampanii amerykańskiej wojny secesyjnej, trwającą od 18 maja do 4 lipca 1863 roku. Ta kluczowa operacja oblężnicza stanowiła punkt zwrotny w konflikcie, gdy siły Unii pod dowództwem generała-majora Ulyssesa S. Granta dążyły do zdobycia ostatniego bastionu Konfederacji wzdłuż rzeki Missisipi.

Położone wysoko na wzgórzach górujących nad rzeką Missisipi, Vicksburg zyskało przydomek "Gibraltar Konfederacji". Strategiczne położenie miasta było kluczowe dla kontroli ruchu rzecznego i utrzymania linii zaopatrzeniowych między wschodnimi i zachodnimi terytoriami Konfederacji. Gdy siły Unii ostatecznie zdobyły Vicksburg, podzieliło to Konfederację na dwie części i dało Północy całkowitą kontrolę nad życiodajnym szlakiem wodnym Missisipi.

Kampania Vicksburg stanowiła złożoną serię manewrów wojskowych od grudnia 1862 do lipca 1863 roku. Siły Unii przeprowadziły wiele operacji mających na celu zdobycie konfederackiej twierdzy poprzez bombardowania morskie, ekspedycje przez bagna i skoncentrowane ataki piechoty.

Generał-major Unii Ulysses S. Grant dowodził armią 77 000 żołnierzy wspieranych przez flotę kanonierek admirała Davida D. Portera. Konfederacki generał-porucznik John C. Pemberton dowodził 33 000 żołnierzy broniących miasta. Armia Unii składała się z trzech korpusów:

• XIII Korpus pod dowództwem generała-majora Johna McClernanda
• XV Korpus dowodzony przez generała-majora Williama T. Shermana
• XVII Korpus pod dowództwem generała-majora Jamesa B. McPhersona

Siły	Dowódca	Liczebność wojsk
Unia	Grant	77 000
Konfederacja	Pemberton	33 000

Położenie Vicksburga na wysokich wzgórzach górujących nad rzeką Missisipi tworzyło potężną pozycję obronną. Strategiczna wartość miasta wynikała z wielu czynników:

• Kontrola ruchu rzecznego na Missisipi w kierunku północ-południe
• Punkt łączący linie zaopatrzeniowe Konfederacji między terytoriami wschodnimi i zachodnimi
• Naturalne fortyfikacje ze stromymi klifami zapewniającymi obronę przed atakami morskimi
• Węzeł kolejowy łączący siły Konfederacji w Tennessee z bazami zaopatrzeniowymi na Głębokim Południu
• Baza dla artylerii Konfederacji uniemożliwiająca żeglugę Unii przez ten kluczowy szlak wodny

Typ obrony	Opis
Naturalne bariery	60-metrowe urwiska górujące nad rzeką
Artyleria	Ponad 170 dział rozmieszczonych na wzniesieniach
Fortyfikacje	9 głównych fortów połączonych okopami

Armia Unii rozpoczęła pierwsze skoordynowane ataki na Vicksburg pod koniec 1862 roku poprzez dwie główne operacje. Operacje te ukazały ogromne wyzwania związane ze zdobyciem konfederackiej twierdzy.

Generał Major William T. Sherman poprowadził 32 000 żołnierzy Unii w bezpośrednim ataku na północne umocnienia Vicksburga 29 grudnia 1862 roku. Atak na Chickasaw Bayou zakończył się 1 776 ofiarami po stronie Unii w porównaniu do zaledwie 207 strat Konfederatów. Siły Konfederacji, zajmując pozycje na wzniesieniach z czystym polem ostrzału, odparły wojska Shermana z dobrze ufortyfikowanych pozycji wzdłuż Walnut Hills.

Generał Ulysses S. Grant zainicjował multiple podejścia do zdobycia Vicksburga między styczniem a marcem 1863 roku. Operacje te obejmowały:

• Projekty Kanałowe

• Kanał Williamsa przez Półwysep DeSoto

• Kanał Lake Providence w Luizjanie

• Ekspedycję Yazoo Pass przez Deltę Missisipi

• Ekspedycję Steele's Bayou przez Deer Creek

• Ruchy Strategiczne

• Manewr Milliken's Bend wzdłuż strony luizjańskiej

• Trasa Lake Providence przez północno-wschodnią Luizjanę

• Próba Yazoo Pass przez mississippijskie interior

Operacja	Czas trwania	Siły Unii	Wynik
Kanał Williamsa	Sty-Mar 1863	4 000 żołnierzy	Niepowodzenie z powodu powodzi
Yazoo Pass	Lut-Mar 1863	7 000 żołnierzy	Zablokowany przy Forcie Pemberton
Steele's Bayou	Mar 1863	1 000 żołnierzy	Porzucony z powodu przeszkód

• Gęste bagna blokujące ruchy wojsk
• Rozmieszczenie torped (min) Konfederatów
• Powalone drzewa blokujące drogi wodne
• Silny opór artylerii Konfederatów
• Niekorzystne warunki pogodowe wpływające na budowę kanału

Armia Unii rozpoczęła decydującą kampanię przeciwko Vicksburgowi w kwietniu 1863 roku. Generał Grant przeprowadził serię strategicznych manewrów, które zakończyły się 47-dniowym oblężeniem konfederackiej twierdzy.

Siły Unii przeprawiły się przez rzekę Missisipi 30 kwietnia 1863 roku w Bruinsburgu w stanie Missisipi. Armia Granta ruszyła w głąb lądu, zdobywając Port Gibson 1 maja, a następnie odnosząc decydujące zwycięstwa pod Raymond 12 maja i Jackson 14 maja. Armia Unii odniosła trzy kluczowe zwycięstwa w ciągu 17 dni:

Bitwa	Data	Straty Unii	Straty Konfederatów
Port Gibson	1 maja 1863	861	787
Raymond	12 maja 1863	442	514
Jackson	14 maja 1863	286	850

Siły Granta pokonały konfederackiego generała Josepha E. Johnstona pod Champion Hill 16 maja, spychając siły Konfederatów z powrotem do obwodu obronnego Vicksburga.

Siły Unii ustanowiły linie oblężenia wokół 7-milowego obwodu obronnego Vicksburga 18 maja. Grant zarządził dwa główne szturmy:

• 19 maja: Pierwszy szturm przyniósł 942 ofiary po stronie Unii
• 22 maja: Drugi szturm doprowadził do 3 199 ofiar po stronie Unii

Inżynierowie Unii utworzyli:

• 13 podejść do fortyfikacji Konfederatów
• 89 baterii z 220 działami
• Mile okopów łączących pozycje Unii

Marynarka Unii wspierała oblężenie poprzez:

• 13 opancerzonych kanonierek

• 40 łodzi moździerzowych

• Ciągły ostrzał pozycji Konfederatów

• Zmniejszone racje żywnościowe do jednej czwartej

• Ograniczone zapasy medyczne

• Ciągły ostrzał artyleryjski

• Wybuchy chorób w zatłoczonych warunkach

Oblężenie Vicksburga trwało od 18 maja do 4 lipca 1863 roku, stanowiąc jedną z najdłuższych nieprzerwanych operacji wojskowych amerykańskiej wojny secesyjnej. Siły Unii ustanowiły pełne okrążenie miasta, odcinając wszystkie szlaki zaopatrzeniowe do obrońców Konfederacji.

Generał porucznik Pemberton zorganizował obronę Vicksburga w trzech koncentrycznych pierścieniach, wykorzystując 172 działa artyleryjskie. Obrońcy zbudowali rozległą sieć okopów, umocnili grzbiety stanowiskami ogniowymi skierowanymi na kluczowe podejścia do miasta. Żołnierze Konfederacji utrzymywali rotacyjne zmiany wartownicze w okopach, podczas gdy cywile szukali schronienia w ponad 500 jaskiniach wykopanych wzdłuż zboczy. Racjonowanie żywności rozpoczęło się natychmiast, a żołnierze otrzymywali:

Rodzaj racji	Dzienna ilość
Mąka kukurydziana	4 uncje
Boczek	1 uncja
Groch	1,5 uncji
Ryż	1,5 uncji

Siły Unii prowadziły systematyczne bombardowanie przy użyciu 220 dział artyleryjskich rozmieszczonych w strategicznych punktach wokół Vicksburga. Flota kanonierek admirała Portera utrzymywała ciągły ogień z rzeki, wystrzeliwując średnio 2800 pocisków dziennie w kierunku miasta. Armia Unii przeprowadziła dwa główne szturmy:

• Szturm 19 maja: Skutkował 942 ofiarami po stronie Unii
• Szturm 22 maja: Doprowadził do 3199 ofiar po stronie Unii

Saperzy Unii wykopali 13 transzei podejściowych w kierunku pozycji Konfederatów, stosując techniki takie jak:

• Operacje minerskie pod fortyfikacjami Konfederatów

• Budowa równoległych linii obronnych

• Instalacja chronionych stanowisk artyleryjskich

• Tworzenie krytych przejść dla ruchów wojsk

• 7 opancerzonych kanonierek

• 13 drewnianych kanonierek

• 6 tratw moździerzowych

• Ponad 22 000 wystrzelonych pocisków podczas całego oblężenia

Siły Konfederatów poddały Vicksburg wojskom Unii 4 lipca 1863 roku, po 47 dniach brutalnego oblężenia. Termin zbiegł się z obchodami Dnia Niepodległości Stanów Zjednoczonych, stanowiąc symboliczne zwycięstwo dla sprawy Unii.

Generał porucznik John C. Pemberton spotkał się z generałem Ulyssesem S. Grantem 3 lipca, aby negocjować warunki kapitulacji. Ostateczne porozumienie obejmowało:

• Zwolnienie za słowem honoru 29 491 żołnierzy Konfederacji

• Poddanie 172 dział

• Przekazanie 60 000 karabinów

• Przekazanie wszystkich zapasów wojskowych siłom Unii

• Zgoda Granta na zachowanie broni bocznej przez oficerów Konfederacji

• Pozwolenie pokonanym żołnierzom na wymarsz z rozwiniętymi sztandarami przed złożeniem broni

• Pełna kontrola Unii nad rzeką Missisipi

• Podział terytorium Konfederacji na segmenty wschodnie i zachodnie

• Pojmanie 29 491 żołnierzy Konfederacji, osłabiając siłę militarną południa

• Przejęcie cennych zapasów wojskowych

• Izolacja sił Konfederacji w Arkansas, Teksasie i Luizjanie

• Usprawniona logistyka Unii w zakresie przemieszczania wojsk i zaopatrzenia

Statystyki Bitwy	Liczby
Dni oblężenia	47
Straty Konfederatów	3 202
Straty Unii	4 835
Zdobyte działa	172
Jeńcy Konfederacji	29 491
Poddane karabiny	60 000

• Bitwa pod Vicksburgiem trwała od 18 maja do 4 lipca 1863 roku, przez 47 dni i zakończyła się decydującym zwycięstwem Unii
• Siły Unii pod dowództwem generała Ulyssesa S. Granta (77 000 żołnierzy) znacznie przewyższały liczebnie siły Konfederacji dowodzone przez generała porucznika Johna C. Pembertona (33 000 żołnierzy)
• Strategiczne położenie Vicksburga na wzgórzach górujących nad rzeką Missisipi miało kluczowe znaczenie dla kontroli ruchu rzecznego i linii zaopatrzenia Konfederacji
• Oblężenie zakończyło się 4 lipca 1863 roku, w wyniku którego wzięto do niewoli 29 491 żołnierzy Konfederacji i oddano Unii całkowitą kontrolę nad rzeką Missisipi
• Zwycięstwo skutecznie podzieliło Konfederację na dwie części, stanowiąc punkt zwrotny w amerykańskiej wojnie secesyjnej

Bitwa pod Vicksburgiem pozostaje jedną z najbardziej decydujących kampanii amerykańskiej wojny secesyjnej. Jej 47-dniowe oblężenie od 18 maja do 4 lipca 1863 roku okazało się punktem zwrotnym, który skutecznie podzielił Konfederację na dwie części. Zwycięstwo Unii pod dowództwem generała Granta zapewniło kontrolę nad rzeką Missisipi i zadało druzgocący cios zasobom i morale Konfederacji.

Upadek Vicksburga wraz ze zwycięstwem Unii pod Gettysburgiem wyznaczył znaczącą zmianę w dynamice wojny. Pojmanie prawie 30 000 żołnierzy Konfederacji i ogromnych zapasów wojskowych pokazało skuteczność taktyki oblężniczej Granta i rosnącą przewagę militarną Unii. Dziś bitwa pozostaje świadectwem strategicznego znaczenia kontroli nad kluczowymi szlakami wodnymi w kampaniach wojskowych.