Wydarzenia z tagiem - Nauka

1 stycznia 1651 p.n.e.

Odkrycie liczby Pi

Historia liczby Pi (π) sięga starożytnego Egiptu, gdzie około 1650 r. p.n.e. stosowano pierwsze przybliżenia tej stałej matematycznej. Przez tysiąclecia matematycy różnych kultur doskonalili metody jej obliczania, od prostych aproksymacji po współczesne obliczenia komputerowe sięgające bilionów miejsc po przecinku.

1 stycznia 531 p.n.e.

Odkrycie twierdzenia Pitagorasa

Twierdzenie Pitagorasa, jedno z najważniejszych praw matematycznych, zostało sformalizowane przez greckiego filozofa Pitagorasa około 530 roku p.n.e. w jego szkole w Krotonie. Choć sama zasada była znana wcześniejszym cywilizacjom, to właśnie Pitagoras nadał jej uniwersalny charakter i formalny dowód matematyczny.

1 stycznia 301 p.n.e.

Założenie Biblioteki Aleksandryjskiej

Biblioteka Aleksandryjska, założona około 300-290 p.n.e. za panowania Ptolemeusza I Sotera, stała się największą biblioteką i instytucją badawczą starożytnego świata, gromadząc w okresie swojej świetności ponad 500 000 zwojów.

1 stycznia 291 p.n.e.

Założenie Biblioteki Aleksandryjskiej

Biblioteka Aleksandryjska, założona około 295-285 p.n.e. podczas panowania Ptolemeusza I Sotera, stała się największym starożytnym ośrodkiem nauki. Mieszcząc ponad 200 000 zwojów, służyła jako wiodąca instytucja badawcza, przyciągająca uczonych z całego regionu Morza Śródziemnego.

1 stycznia 286 p.n.e.

Wielka Biblioteka Aleksandryjska

Wielka Biblioteka Aleksandryjska została założona około 285 roku p.n.e. jako największa biblioteka i instytucja badawcza starożytnego świata. Znajdująca się w Aleksandrii w Egipcie, gromadziła do 500 000 zwojów i przyciągała czołowych uczonych z całego regionu śródziemnomorskiego.

251 p.n.e.

Moment Eureka Archimedesa

W 250 r. p.n.e. grecki matematyk Archimedes odkrył zasadę wyporu hydrostatycznego podczas kąpieli, co doprowadziło do jednego z najsłynniejszych przełomów naukowych w historii. Odkrycie to pomogło mu rozwiązać zadanie postawione przez króla Hierona II, polegające na określeniu, czy jego korona jest wykonana z czystego złota bez jej uszkodzenia.

1 stycznia 500

Historia odkrycia atomów

Historia odkrycia atomów to fascynująca podróż od starożytnych greckich filozofów do współczesnej fizyki kwantowej. Pierwsze koncepcje atomistyczne pojawiły się w V wieku p.n.e., ale naukowe dowody istnienia atomów uzyskano dopiero w XIX i XX wieku.

12 maja 1364

Założenie Akademii Krakowskiej

Akademia Krakowska, założona przez króla Kazimierza Wielkiego 12 maja 1364 roku, była drugim uniwersytetem w Europie Środkowej. Uczelnia powstała w odpowiedzi na rosnące potrzeby edukacyjne Polski i miała na celu kształcenie elit intelektualnych kraju. Składała się z trzech wydziałów: Sztuk Wyzwolonych, Prawa i Medycyny.

24 maja 1543

Publikacja 'O obrotach sfer niebieskich'

24 maja 1543 roku Mikołaj Kopernik opublikował swoje przełomowe dzieło 'O obrotach sfer niebieskich' (De revolutionibus orbium coelestium), które zrewolucjonizowało astronomię, wprowadzając teorię heliocentryczną. Dzieło zostało wydane w Norymberdze, a jego autor otrzymał wydrukowany egzemplarz na łożu śmierci.

17 sierpnia 1544

Założenie Uniwersytetu w Królewcu

17 sierpnia 1544 roku książę Albrecht Hohenzollern założył pierwszy protestancki uniwersytet w Prusach Książęcych - Uniwersytet w Królewcu (Albertyna). Uczelnia rozpoczęła działalność z czterema wydziałami i przez kolejne stulecia stała się jednym z najważniejszych ośrodków naukowych w Europie.

1 stycznia 1609

Prawa Keplera

Johannes Kepler publikuje przełomowe dzieło 'Astronomia nova', w którym przedstawia pierwsze dwa prawa ruchu planet, rewolucjonizując rozumienie mechaniki niebieskiej.

5 lipca 1687

Publikacja Principia Mathematica

5 lipca 1687 roku Isaac Newton opublikował 'Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica', fundamentalne dzieło naukowe przedstawiające prawa ruchu i grawitacji. Książka ta zrewolucjonizowała fizykę i położyła podwaliny pod nowoczesną naukę.

1 stycznia 1748

Odkrycie wzoru Eulera

Leonhard Euler dokonuje przełomowego odkrycia matematycznego, formułując słynny wzór e^(iπ) + 1 = 0, który łączy pięć fundamentalnych stałych matematycznych. To równanie, opublikowane w dziele 'Introductio in analysin infinitorum', jest uznawane za najpiękniejsze w matematyce.

styczeń 1774

Prawo zachowania masy

Antoine Lavoisier sformułował przełomowe prawo zachowania masy, które stwierdza, że w reakcjach chemicznych masa substratów równa się masie produktów. To fundamentalne odkrycie położyło podwaliny pod nowoczesną chemię i zrewolucjonizowało nasze rozumienie procesów chemicznych.

13 marca 1781

Odkrycie Urana

13 marca 1781 roku brytyjski astronom niemieckiego pochodzenia William Herschel dokonał przełomowego odkrycia planety Uran, używając własnoręcznie skonstruowanego teleskopu. Odkrycie to podwoiło znaną średnicę Układu Słonecznego i otworzyło nowy rozdział w historii astronomii.

23 września 1846

Odkrycie Neptuna

W 1846 roku francuski matematyk i astronom Urbain Le Verrier dokonał przełomowego odkrycia w historii astronomii. Bez użycia teleskopu, wyłącznie na podstawie obliczeń matematycznych, przewidział istnienie ósmej planety Układu Słonecznego - Neptuna. Planeta została odnaleziona 23 września 1846 roku przez Johanna Gottfrieda Galle, dokładnie w miejscu wskazanym przez obliczenia Le Verriera.

13 lutego 1857

Założenie PTPN

13 lutego 1857 roku w Poznaniu powstało Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, kluczowa instytucja naukowa i kulturalna w zaborze pruskim. Organizacja została założona przez 21 wybitnych przedstawicieli wielkopolskiej inteligencji pod przewodnictwem Augusta Cieszkowskiego.

24 listopada 1859

Publikacja 'O powstawaniu gatunków'

24 listopada 1859 roku wydano przełomowe dzieło Karola Darwina 'O powstawaniu gatunków', które zrewolucjonizowało biologię, wprowadzając teorię ewolucji drogą doboru naturalnego. Książka wyprzedana w dniu premiery, doczekała się sześciu wydań za życia autora i została przetłumaczona na wiele języków.

8 lutego 1866

Mendel publikuje prawa dziedziczenia

Gregor Mendel, austriacki zakonnik i przyrodnik, publikuje przełomową pracę naukową 'Versuche über Pflanzen-Hybriden', w której przedstawia fundamentalne prawa dziedziczenia cech, stając się ojcem współczesnej genetyki.

1 marca 1869

Odkrycie periodyczności pierwiastków

Przełomowe odkrycie periodyczności pierwiastków chemicznych przez Dmitrija Mendelejewa w 1869 roku, które doprowadziło do stworzenia układu okresowego. Równolegle podobnego odkrycia dokonał Julius Lothar Meyer.

6 marca 1869

Publikacja układu okresowego pierwiastków

6 marca 1869 roku Dmitrij Mendelejew opublikował przełomowy układ okresowy pierwiastków chemicznych, zawierający 63 znane wówczas pierwiastki. To fundamentalne odkrycie zrewolucjonizowało chemię i nasze rozumienie struktury materii.

6 marca 1869

Publikacja układu okresowego pierwiastków

Dmitrij Mendelejew publikuje pierwszy układ okresowy pierwiastków, systematyzujący 63 znane wówczas pierwiastki chemiczne według ich masy atomowej. To przełomowe odkrycie zrewolucjonizowało chemię i stało się fundamentem współczesnej nauki.

4 lipca 1898

Odkrycie radu i polonu

Maria Skłodowska-Curie wraz z mężem Pierre'em Curie dokonała przełomowego odkrycia dwóch pierwiastków promieniotwórczych: polonu (4 lipca 1898) i radu (26 grudnia 1898). Te odkrycia zrewolucjonizowały naukę i medycynę, przyczyniając się do rozwoju fizyki jądrowej i radioterapii.

14 grudnia 1900

Kwantowa teoria promieniowania

W 1900 roku Max Planck przedstawił rewolucyjną kwantową teorię promieniowania, wprowadzając koncept kwantów energii. Jego odkrycie rozwiązało problem promieniowania ciała doskonale czarnego i położyło fundamenty pod rozwój fizyki kwantowej, rewolucjonizując nasze rozumienie natury materii i energii.

14 grudnia 1900

Hipoteza kwantów energii Maxa Plancka

14 grudnia 1900 roku Max Planck przedstawił rewolucyjną hipotezę kwantów energii na posiedzeniu Niemieckiego Towarzystwa Fizycznego. Teoria zakładała, że energia jest emitowana i absorbowana w dyskretnych porcjach zwanych kwantami, co całkowicie zmieniło oblicze fizyki i dało początek mechanice kwantowej.

13 stycznia 1926

Równanie Schrödingera

W 1926 roku Erwin Schrödinger opublikował przełomowe równanie falowe, które zrewolucjonizowało mechanikę kwantową i nasze rozumienie świata subatomowego. To fundamentalne odkrycie, opublikowane w czasopiśmie 'Annalen der Physik', stało się podstawą współczesnej fizyki kwantowej.

27 stycznia 1926

Równanie Schrödingera

Erwin Schrödinger publikuje przełomowe równanie falowe w czasopiśmie 'Annalen der Physik', które rewolucjonizuje fizykę kwantową i staje się fundamentem mechaniki kwantowej. Równanie to umożliwia matematyczny opis zachowania cząstek na poziomie kwantowym.

1 lutego 1927

Zasada nieoznaczoności Heisenberga

Werner Heisenberg publikuje przełomową pracę przedstawiającą zasadę nieoznaczoności, która fundamentalnie zmienia nasze rozumienie fizyki kwantowej i wprowadza koncepcję niemożności jednoczesnego dokładnego pomiaru położenia i pędu cząstek.

1 marca 1927

Zasada nieoznaczoności Heisenberga

Werner Heisenberg formułuje przełomową zasadę nieoznaczoności, która głosi, że nie można jednocześnie dokładnie zmierzyć położenia i pędu cząstki. To odkrycie zrewolucjonizowało fizykę kwantową i nasze rozumienie rzeczywistości na poziomie subatomowym.

1 stycznia 1929

Odkrycie rozszerzającego się Wszechświata

Edwin Hubble, wykorzystując 100-calowy teleskop Hookera w Obserwatorium Mount Wilson, dokonuje przełomowego odkrycia rozszerzającego się Wszechświata. Jego obserwacje wykazały, że galaktyki oddalają się od siebie z prędkością proporcjonalną do ich odległości, co doprowadziło do sformułowania prawa Hubble'a.

1 listopada 1935

Paradoks kota Schrödingera

W 1935 roku Erwin Schrödinger przedstawił słynny eksperyment myślowy znany jako paradoks kota Schrödingera, który miał zobrazować problematyczne aspekty interpretacji kopenhaskiej mechaniki kwantowej. Eksperyment opisywał kota zamkniętego w pudełku, którego stan życia zależał od zjawiska kwantowego.

17 grudnia 1938

Rozszczepienie jądra atomowego

W grudniu 1938 roku Otto Hahn i Fritz Strassmann dokonali pierwszego udanego rozszczepienia jądra atomowego. To przełomowe odkrycie otworzyło drogę do rozwoju energii jądrowej i zrewolucjonizowało fizykę, medycynę oraz technologię.

1 stycznia 1946

Wynalezienie datowania radiowęglowego

W 1946 roku amerykański chemik Willard Libby zaproponował przełomową metodę datowania radiowęglowego, która zrewolucjonizowała archeologię i inne nauki. Metoda ta, oparta na pomiarze zawartości izotopu węgla-14 w materiałach organicznych, umożliwiła precyzyjne określanie wieku próbek sprzed tysięcy lat.

1 stycznia 1948

Całki po trajektoriach Feynmana

W 1948 roku Richard Feynman przedstawił przełomową koncepcję całek po trajektoriach, która zrewolucjonizowała kwantową teorię pola. To innowacyjne podejście matematyczne umożliwiło lepsze zrozumienie zachowania cząstek na poziomie kwantowym i stało się fundamentem współczesnej fizyki teoretycznej.

20 maja 1964

Odkrycie promieniowania tła

W 1964 roku amerykańscy astronomowie Arno Penzias i Robert Wilson dokonali przełomowego odkrycia mikrofalowego promieniowania tła, które stanowiło kluczowy dowód potwierdzający teorię Wielkiego Wybuchu. Za to przypadkowe, ale niezwykle istotne odkrycie otrzymali w 1978 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki.

1 stycznia 1977

Metoda sekwencjonowania DNA Sangera

Frederick Sanger opracował przełomową metodę sekwencjonowania DNA, która zrewolucjonizowała biologię molekularną i genetykę. To odkrycie umożliwiło odczytywanie sekwencji genetycznych i przyczyniło się do rozwoju medycyny spersonalizowanej.

1 kwietnia 1983

Odkrycie PCR

Kary Mullis opracował przełomową technikę PCR (łańcuchowa reakcja polimerazy), która zrewolucjonizowała biologię molekularną i diagnostykę medyczną. To odkrycie umożliwiło szybkie i precyzyjne powielanie fragmentów DNA, otwierając nowe możliwości w badaniach genetycznych.

24 kwietnia 1990

Wystrzelenie Teleskopu Hubble'a

24 kwietnia 1990 roku NASA wystrzeliła Teleskop Kosmiczny Hubble'a na orbitę okołoziemską. To przełomowe wydarzenie otworzyło nową erę w badaniach astronomicznych, umożliwiając obserwację kosmosu z niespotykaną dotąd precyzją.

28 lipca 1995

Zsekwencjonowanie genomu bakterii

W 1995 roku zespół naukowców pod kierownictwem Craiga Ventera dokonał przełomowego odkrycia, sekwencjonując pierwszy pełny genom bakterii Haemophilus influenzae. To osiągnięcie otworzyło nową erę w mikrobiologii i genetyce.

14 kwietnia 2003

Ukończenie Projektu Poznania Ludzkiego Genomu

14 kwietnia 2003 roku zakończono Projekt Poznania Ludzkiego Genomu, przełomowe międzynarodowe przedsięwzięcie naukowe, które pozwoliło na zsekwencjonowanie 99% ludzkiego genomu z dokładnością 99,99%. Projekt trwający 13 lat zrewolucjonizował genetykę i medycynę, otwierając nowe możliwości w diagnostyce i leczeniu chorób.

14 września 2015

Wykrycie fal grawitacyjnych

14 września 2015 roku detektory LIGO dokonały przełomowego odkrycia, rejestrując po raz pierwszy bezpośredni sygnał fal grawitacyjnych. Wydarzenie to potwierdziło przewidywania Alberta Einsteina sprzed prawie stu lat i otworzyło nową erę w badaniach astronomicznych.