II wojna światowa była największym konfliktem zbrojnym w historii ludzkości, który rozpoczął się 1 września 1939 roku atakiem nazistowskich Niemiec na Polskę. Konflikt szybko rozprzestrzenił się na cały świat, angażując większość państw i pochłaniając miliony ofiar. Wojna zakończyła się w 1945 roku, fundamentalnie zmieniając porządek światowy.

II wojna światowa to jeden z najbardziej tragicznych i przełomowych konfliktów w historii ludzkości. Wydarzenie to na zawsze zmieniło bieg dziejów, wpływając na losy milionów ludzi i kształtując geopolityczny krajobraz świata.

Choć wielu historyków zgadza się co do oficjalnej daty rozpoczęcia II wojny światowej, temat ten wciąż budzi dyskusje i kontrowersje. Różne perspektywy i interpretacje wydarzeń prowadzących do wybuchu konfliktu sprawiają, że odpowiedź na pytanie "Kiedy rozpoczęła się II wojna światowa?" nie jest tak jednoznaczna, jak mogłoby się wydawać. W tym artykule przyjrzymy się kluczowym faktom i datom, które doprowadziły do globalnego konfliktu.

Wybuch II wojny światowej był rezultatem skomplikowanej sieci czynników politycznych, ekonomicznych i społecznych. Kumulacja tych elementów doprowadziła do największego konfliktu w historii ludzkości.

Traktat wersalski, podpisany w 1919 roku, znacząco wpłynął na sytuację geopolityczną w Europie. Nałożył on surowe sankcje na Niemcy, w tym:

• Utratę 13% terytorium i 10% populacji
• Ograniczenie liczebności armii do 100 000 żołnierzy
• Zakaz posiadania ciężkiego uzbrojenia i floty wojennej
• Obowiązek wypłaty ogromnych reparacji wojennych

Te restrykcje wywołały w Niemczech poczucie upokorzenia i chęć rewanżu, co stało się pożywką dla radykalnych ideologii.

Kryzys gospodarczy lat 20. i 30. XX wieku stworzył warunki sprzyjające rozwojowi nazizmu w Niemczech. Kluczowe czynniki to:

1. Hiperinflacja w 1923 roku, prowadząca do zubożenia społeczeństwa
2. Wielki Kryzys z 1929 roku, skutkujący 6 milionami bezrobotnych
3. Wzrost poparcia dla NSDAP z 2,6% w 1928 do 37,3% w 1932 roku
4. Mianowanie Adolfa Hitlera kanclerzem Niemiec w 1933 roku

Nazistowska ideologia ekspansjonizmu i rasizmu, połączona z agresywną polityką zagraniczną, stała się bezpośrednią przyczyną wybuchu II wojny światowej.

Lata 1938-1939 były kluczowe dla eskalacji napięć w Europie. Agresywna polityka Niemiec pod przywództwem Adolfa Hitlera doprowadziła do serii wydarzeń, które bezpośrednio przyczyniły się do wybuchu II wojny światowej.

12 marca 1938 roku niemieckie wojska wkroczyły do Austrii, dokonując jej aneksji. Anschluss, czyli przyłączenie Austrii do III Rzeszy, odbył się bez znaczącego oporu ze strony społeczności międzynarodowej. Hitler, wykorzystując poparcie austriackich nazistów, zorganizował plebiscyt, który oficjalnie zatwierdził połączenie obu państw. Wydarzenie to znacząco wzmocniło pozycję Niemiec w Europie Środkowej i stanowiło pierwszy krok w realizacji ekspansjonistycznych planów Hitlera.

29 września 1938 roku podpisano układ monachijski, na mocy którego Czechosłowacja została zmuszona do oddania Niemcom Kraju Sudetów. W konferencji uczestniczyli przywódcy Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch i Niemiec, bez udziału przedstawicieli Czechosłowacji. Układ miał zapewnić "pokój za wszelką cenę", jednak w rzeczywistości zachęcił Hitlera do dalszych agresywnych działań. 15 marca 1939 roku wojska niemieckie wkroczyły do Pragi, łamiąc postanowienia układu monachijskiego i okupując pozostałą część Czech i Moraw. Słowacja została przekształcona w państwo satelickie Niemiec. Te wydarzenia uświadomiły światu, że polityka appeasementu wobec Hitlera zawiodła i nie powstrzyma jego ekspansji.

1 września 1939 roku o godzinie 4:45 rozpoczęła się niemiecka inwazja na Polskę, oficjalnie rozpoczynając II wojnę światową w Europie. Atak na Polskę, znany jako Fall Weiss (Plan Biały), był pierwszym etapem niemieckiej strategii Blitzkrieg (wojny błyskawicznej).

Atak na Westerplatte stanowił symboliczny początek II wojny światowej. O godzinie 4:45 niemiecki pancernik Schleswig-Holstein otworzył ogień na polską składnicę tranzytową na Westerplatte. Garnizon liczący zaledwie 182 polskich żołnierzy pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego heroicznie bronił się przez 7 dni przeciwko znacznie liczniejszym siłom niemieckim. Obrona Westerplatte stała się symbolem polskiego oporu i bohaterstwa w obliczu niemieckiej agresji.

Polska armia, mimo znacznej dysproporcji sił, podjęła natychmiastową obronę. Prezydent Ignacy Mościcki ogłosił stan wojny z Niemcami, a Naczelny Wódz Edward Śmigły-Rydz wydał rozkaz powszechnej mobilizacji. Polskie siły zbrojne, liczące około 1 miliona żołnierzy, stawiły opór na wielu frontach, w tym w bitwach nad Bzurą, pod Mokrą i w obronie Warszawy. Mimo bohaterskiej postawy polskich żołnierzy, przewaga technologiczna i liczebna Niemiec szybko doprowadziła do załamania polskiej obrony. 17 września 1939 roku Związek Radziecki zaatakował Polskę od wschodu, realizując tajny protokół paktu Ribbentrop-Mołotow, co ostatecznie przypieczętowało los Polski w pierwszych tygodniach wojny.

Wybuch II wojny światowej wywołał natychmiastową reakcję społeczności międzynarodowej. Państwa na całym świecie musiały zająć stanowisko wobec agresji nazistowskich Niemiec na Polskę, co doprowadziło do szeregu deklaracji i działań dyplomatycznych.

Wielka Brytania i Francja, sojusznicy Polski, zareagowały na niemiecką inwazję 3 września 1939 roku. O godzinie 11:15 premier Wielkiej Brytanii Neville Chamberlain ogłosił w przemówieniu radiowym stan wojny z Niemcami. Francja dołączyła do wojny o godzinie 17:00 tego samego dnia. Te deklaracje przekształciły lokalny konflikt w wojnę europejską, choć początkowo nie podjęto znaczących działań militarnych przeciwko Niemcom.

Reakcje innych krajów na wybuch wojny były zróżnicowane:

• USA: Prezydent Franklin D. Roosevelt ogłosił neutralność 5 września 1939, ale zapewnił o wsparciu materialnym dla aliantów.
• Włochy: Benito Mussolini początkowo ogłosił "nieuzbrojone współdziałanie" z Niemcami, nie przystępując bezpośrednio do wojny.
• Związek Radziecki: Podpisał pakt Ribbentrop-Mołotow z Niemcami, zachowując neutralność do czerwca 1941.
• Kanada: Wypowiedziała wojnę Niemcom 10 września 1939, jako pierwsze dominium brytyjskie.
• Japonia: Pozostała neutralna wobec konfliktu europejskiego, koncentrując się na ekspansji w Azji.

Reakcje te ukształtowały początkowy układ sił w wojnie i wpłynęły na jej dalszy przebieg.

II wojna światowa rozpoczęła się oficjalnie w różnych terminach, zależnie od regionu i perspektywy. Daty te odzwierciedlają złożoność konfliktu i jego globalny zasięg.

Z europejskiego punktu widzenia, 1 września 1939 roku uznaje się za oficjalny początek II wojny światowej. Tego dnia o godzinie 4:45 niemieckie wojska przekroczyły granicę Polski, rozpoczynając inwazję. Atak na Westerplatte stał się symbolicznym początkiem konfliktu w Europie. 3 września 1939 roku Wielka Brytania i Francja wypowiedziały wojnę Niemcom, rozszerzając konflikt na skalę europejską.

W kontekście globalnym, daty rozpoczęcia II wojny światowej różnią się:

Data	Wydarzenie
7 lipca 1937	Incydent na moście Marco Polo - początek wojny chińsko-japońskiej
1 września 1939	Inwazja Niemiec na Polskę
7 grudnia 1941	Atak Japonii na Pearl Harbor - przystąpienie USA do wojny

Incydent na moście Marco Polo 7 lipca 1937 roku, który rozpoczął wojnę chińsko-japońską, uznawany jest przez niektórych historyków za początek II wojny światowej w Azji. Atak Japonii na Pearl Harbor 7 grudnia 1941 roku spowodował przystąpienie Stanów Zjednoczonych do wojny, nadając konfliktowi prawdziwie globalny charakter.

• II wojna światowa oficjalnie rozpoczęła się 1 września 1939 roku atakiem Niemiec na Polskę.
• Kluczowe przyczyny konfliktu to konsekwencje traktatu wersalskiego i wzrost nazizmu w Niemczech.
• Bezpośrednie wydarzenia prowadzące do wojny to Anschluss Austrii i zajęcie Czechosłowacji przez Niemcy.
• Wielka Brytania i Francja wypowiedziały wojnę Niemcom 3 września 1939 roku.
• Z globalnej perspektywy, początek II wojny światowej datuje się na 7 lipca 1937 (wojna chińsko-japońska) lub 7 grudnia 1941 (atak na Pearl Harbor).

II wojna światowa rozpoczęła się w Europie 1 września 1939 roku atakiem Niemiec na Polskę. Jednak jej korzenie sięgają głębiej obejmując złożone wydarzenia polityczne i społeczne lat 30. XX wieku. Konflikt szybko rozszerzył się na inne kraje przekształcając się w globalny. Różne perspektywy historyczne wskazują na odmienne daty początku wojny w zależności od regionu świata.

Niezależnie od przyjętej daty II wojna światowa pozostaje jednym z najbardziej tragicznych i przełomowych wydarzeń w historii ludzkości. Jej skutki odczuwalne są do dziś wpływając na współczesny porządek geopolityczny.