Wydarzenia z tagiem - Wojna Światowa

28 lipca 1914

Wybuch I wojny światowej na ziemiach polskich

I wojna światowa rozpoczęła się 28 lipca 1914 roku, gdy Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii. Na ziemiach polskich pierwsze działania wojenne rozpoczęły się w sierpniu 1914 roku, angażując terytoria wszystkich trzech zaborów w globalny konflikt.

16 sierpnia 1914

Powstanie Legionów Polskich

16 sierpnia 1914 roku powstały Legiony Polskie - polska formacja wojskowa w ramach armii austro-węgierskiej. Na ich czele stanął Józef Piłsudski, który przekształcił swoją organizację strzelecką w I Brygadę Legionów. Było to pierwsze od czasów powstania styczniowego regularne polskie wojsko.

4 lipca 1916

Bitwa pod Kostiuchnówką

Bitwa pod Kostiuchnówką (4-6 lipca 1916) była jedną z najważniejszych bitew Legionów Polskich podczas I wojny światowej. Pod dowództwem Józefa Piłsudskiego wszystkie trzy brygady legionowe stawiły zacięty opór przeważającym siłom rosyjskim w ramach ofensywy Brusiłowa. W trzydniowych walkach poległo 162 legionistów, a 737 zostało rannych.

5 listopada 1916

Akt 5 listopada

Przełomowy manifest ogłoszony przez cesarzy Niemiec i Austro-Węgier podczas I wojny światowej, zapowiadający utworzenie Królestwa Polskiego. Dokument ten, mimo że nie przyniósł pełnej niepodległości, umożliwił tworzenie polskich instytucji państwowych i stał się ważnym krokiem w procesie odzyskania suwerenności.

4 czerwca 1917

Utworzenie Błękitnej Armii

4 czerwca 1917 roku dekretem prezydenta Francji Raymonda Poincarégo została utworzona Armia Polska we Francji, znana jako Błękitna Armia. Formacja pod dowództwem generała Józefa Hallera składała się głównie z polskich ochotników z Ameryki Północnej oraz jeńców wojennych polskiego pochodzenia.

9 lipca 1917

Kryzys przysięgowy

W lipcu 1917 roku doszło do konfliktu między Legionami Polskimi a władzami niemieckimi, gdy te zażądały od żołnierzy złożenia przysięgi na wierność cesarzom. Większość legionistów odmówiła, co doprowadziło do internowania około 3300 żołnierzy oraz aresztowania Józefa Piłsudskiego.

12 września 1917

Utworzenie Rady Regencyjnej

Rada Regencyjna Królestwa Polskiego została powołana przez władze niemieckie i austro-węgierskie jako najwyższy organ władzy państwowej w Królestwie Polskim. W jej skład weszli trzej regenci: arcybiskup Aleksander Kakowski, książę Zdzisław Lubomirski i hrabia Józef Ostrowski.

8 stycznia 1918

14 punktów Wilsona

8 stycznia 1918 roku prezydent USA Woodrow Wilson przedstawił przed Kongresem program 14 punktów, który miał stanowić podstawę powojennego ładu światowego. Dokument ten gwarantował m.in. niepodległość Polski, utworzenie Ligi Narodów oraz wprowadzał zasady samostanowienia narodów i jawnej dyplomacji.

3 marca 1918

Traktat brzeski

Traktat brzeski podpisany 3 marca 1918 roku w Brześciu nad Bugiem między Rosją Radziecką a państwami centralnymi, kończący udział Rosji w I wojnie światowej. Dokument przyniósł ogromne zmiany terytorialne, w tym utratę przez Rosję około 780 000 km² terytorium.

11 listopada 1918

Odzyskanie Niepodległości

11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość po 123 latach zaborów. Rada Regencyjna przekazała władzę wojskową Józefowi Piłsudskiemu, co stało się symbolicznym momentem odrodzenia państwa polskiego.

11 listopada 1918

Święto Niepodległości

11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość po 123 latach zaborów. W tym dniu Józef Piłsudski przejął władzę wojskową od Rady Regencyjnej, co zbiegło się z końcem I wojny światowej. Jest to jedno z najważniejszych świąt państwowych w Polsce.

11 listopada 1918

Koniec I wojny światowej w Polsce

11 listopada 1918 roku, gdy świat świętował zakończenie I wojny światowej, dla Polski rozpoczął się okres walk o niepodległość i granice. Proces kształtowania państwa polskiego trwał do 1922 roku i obejmował powstania, wojny oraz działania dyplomatyczne.

28 czerwca 1919

Podpisanie Traktatu Wersalskiego

Traktat wersalski, podpisany 28 czerwca 1919 roku w Wersalu, oficjalnie zakończył I wojnę światową. Ten przełomowy dokument, będący wynikiem konferencji paryskiej, wprowadził nowy porządek w Europie i nałożył znaczące ograniczenia na Niemcy.

1 września 1939

Atak Niemiec na Polskę

1 września 1939 roku o godzinie 4:45 niemieckie wojska zaatakowały Polskę, rozpoczynając II wojnę światową. Atak rozpoczął się od bombardowania Westerplatte przez pancernik Schleswig-Holstein oraz nalotów na polskie miasta. Kampania wrześniowa trwała 35 dni i zakończyła się klęską Polski, której bronili bohatersko polscy żołnierze przeciwko przeważającym siłom niemieckim.

1 września 1939

II wojna światowa

II wojna światowa była największym konfliktem zbrojnym w historii ludzkości, który rozpoczął się 1 września 1939 roku atakiem nazistowskich Niemiec na Polskę. Konflikt szybko rozprzestrzenił się na cały świat, angażując większość państw i pochłaniając miliony ofiar. Wojna zakończyła się w 1945 roku, fundamentalnie zmieniając porządek światowy.

1 września 1939

Kampania Wrześniowa

Kampania wrześniowa rozpoczęła się 1 września 1939 roku atakiem Niemiec na Polskę, a 17 września dołączył do niej Związek Radziecki. Mimo heroicznej obrony, w tym symbolicznej obrony Westerplatte, przewaga militarna agresorów doprowadziła do klęski Polski. Kampania zakończyła się 6 października 1939 roku kapitulacją ostatnich regularnych oddziałów pod Kockiem.

1 września 1939

Obrona Westerplatte

Obrona Westerplatte to heroiczna siedmiodniowa walka 182 polskich żołnierzy przeciwko przeważającym siłom niemieckim, która rozpoczęła się 1 września 1939 roku o godzinie 4:45 atakiem pancernika Schleswig-Holstein. Mimo planowanej 12-godzinnej obrony, polscy żołnierze pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego bronili półwyspu przez siedem dni, stając się symbolem polskiego oporu i początkiem II wojny światowej.

3 września 1939

Krwawa niedziela w Bydgoszczy

Krwawa niedziela w Bydgoszczy to tragiczne wydarzenie z początku II wojny światowej, podczas którego niemieccy żołnierze dokonali masowych mordów na ludności cywilnej. 3 września 1939 roku, zaledwie dwa dni po rozpoczęciu niemieckiej inwazji na Polskę, w Bydgoszczy zamordowano od 300 do 1200 osób, w tym przedstawicieli polskiej inteligencji i społeczności żydowskiej. Wydarzenie to było jednym z pierwszych aktów masowego terroru nazistowskiego wobec ludności cywilnej podczas II wojny światowej.

9 września 1939

Bitwa nad Bzurą

Bitwa nad Bzurą, trwająca od 9 do 22 września 1939 roku, była największym starciem zbrojnym kampanii wrześniowej. W bitwie tej polskie armie 'Poznań' i 'Pomorze' pod dowództwem gen. Tadeusza Kutrzeby i gen. Władysława Bortnowskiego podjęły desperacką próbę powstrzymania niemieckiego natarcia na Warszawę.

17 września 1939

Sowiecka okupacja wschodnich terenów polski

Sowiecka okupacja wschodnich terenów II Rzeczypospolitej rozpoczęła się 17 września 1939 roku, gdy Armia Czerwona przekroczyła granice Polski. Wydarzenie to było bezpośrednim skutkiem tajnego protokołu paktu Ribbentrop-Mołotow. Inwazja doprowadziła do masowych deportacji, represji i fundamentalnych zmian terytorialnych oraz demograficznych w Polsce.

17 września 1939

Wkroczenie Armii Czerwonej do Polski

17 września 1939 roku Armia Czerwona przekroczyła granice Polski, realizując tajne postanowienia paktu Ribbentrop-Mołotow. To wydarzenie, wraz z późniejszym wkroczeniem wojsk sowieckich w 1944 roku, fundamentalnie zmieniło losy Polski, prowadząc do instalacji władzy komunistycznej i znaczących zmian terytorialnych po II wojnie światowej.

17 września 1939

Wkroczenie Armii Czerwonej do Polski

17 września 1939 roku Armia Czerwona rozpoczęła inwazję na Polskę, realizując tajne postanowienia paktu Ribbentrop-Mołotow. Atak przeprowadzono bez wypowiedzenia wojny, gdy polska armia walczyła z Niemcami na zachodzie. Sowiecka agresja doprowadziła do zajęcia wschodnich terenów Polski, masowych deportacji ludności i zbrodni na polskich oficerach i inteligencji.

17 września 1939

Atak ZSRR na Polskę

17 września 1939 roku Związek Radziecki, łamiąc obowiązujące traktaty międzynarodowe, dokonał zbrojnej napaści na Polskę. Atak był realizacją tajnego protokołu paktu Ribbentrop-Mołotow i nastąpił w momencie, gdy Polska toczyła desperacką walkę z nazistowskimi Niemcami. Około 600 000 żołnierzy Armii Czerwonej, wspieranych przez 4700 czołgów i 3300 samolotów, przekroczyło wschodnią granicę Polski, rozpoczynając okres sowieckiej okupacji i masowych represji wobec ludności cywilnej.

27 września 1939

Polskie Państwo Podziemne

Polskie Państwo Podziemne powstało 27 września 1939 roku jako tajna struktura administracyjna i wojskowa w odpowiedzi na niemiecką i sowiecką okupację Polski. Było to unikalne zjawisko w skali europejskiej, obejmujące zarówno struktury cywilne jak i wojskowe, które działały w konspiracji przez cały okres II wojny światowej.

28 września 1939

Kapitulacja Warszawy

Kapitulacja Warszawy 28 września 1939 roku zakończyła heroiczną 20-dniową obronę stolicy Polski przed niemieckim najeźdźcą. Po wyczerpującej walce, w obliczu przeważających sił wroga, braku zaopatrzenia i dramatycznej sytuacji ludności cywilnej, dowództwo obrony miasta podjęło decyzję o poddaniu się. Akt kapitulacji podpisano o godzinie 13:15 w Ożarowie Mazowieckim.

29 września 1939

Kapitulacja Twierdzy Modlin

Twierdza Modlin, położona u zbiegu Wisły i Narwi, była jednym z ostatnich punktów polskiego oporu podczas kampanii wrześniowej 1939 roku. Po 19 dniach heroicznej obrony, dowodzonej przez gen. Wiktora Thommée, wobec wyczerpania zapasów i braku nadziei na odsiecz, twierdza skapitulowała 29 września 1939 roku. Obrona Modlina stała się symbolem męstwa i determinacji polskiego żołnierza w obliczu niemieckiej agresji.

2 października 1939

Bitwa pod Kockiem

Bitwa pod Kockiem (2-5 października 1939) była ostatnią bitwą regularnych oddziałów Wojska Polskiego podczas kampanii wrześniowej. Samodzielna Grupa Operacyjna 'Polesie' pod dowództwem gen. Franciszka Kleeberga stawiła heroiczny opór przeważającym siłom niemieckim. Mimo nieuchronnej klęski, bitwa stała się symbolem niezłomności polskiego żołnierza.

6 listopada 1939

Sonderaktion Krakau

Sonderaktion Krakau to brutalna akcja przeprowadzona przez nazistowskie Niemcy 6 listopada 1939 roku w Krakowie, podczas której aresztowano 183 pracowników naukowych, głównie z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wydarzenie to było częścią szerszego planu okupanta mającego na celu zniszczenie polskiej inteligencji i kultury. Większość aresztowanych trafiła do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, gdzie 15 profesorów straciło życie.

9 listopada 1939

Sonderaktion w Lublinie

Sonderaktion w Lublinie była brutalną operacją przeprowadzoną przez niemieckich okupantów w dniach 9-11 listopada 1939 roku. Podczas akcji aresztowano około 250 przedstawicieli lubelskiej inteligencji, z czego 45 osób zostało zamordowanych na Zamku Lubelskim. Była to jedna z pierwszych masowych akcji eksterminacyjnych wymierzonych w polskie elity podczas II wojny światowej.

13 listopada 1939

Powstanie związku walki zbrojnej

Związek Walki Zbrojnej (ZWZ) został utworzony 13 listopada 1939 roku na mocy rozkazu gen. Władysława Sikorskiego jako główna organizacja konspiracyjna w okupowanej Polsce. ZWZ powstał w miejsce Służby Zwycięstwu Polski i działał do przekształcenia w Armię Krajową w 1942 roku. Organizacja ta stała się fundamentem polskiego państwa podziemnego podczas II wojny światowej.

8 lutego 1940

Wysiedlenia żydów do gett w Polsce

Masowe wysiedlenia Żydów do gett w okupowanej Polsce rozpoczęły się na początku 1940 roku. Był to systematyczny proces izolacji ludności żydowskiej, zainicjowany przez nazistowskich okupantów, który doprowadził do utworzenia największych gett w historii, w tym warszawskiego getta mieszczącego ponad 400 000 osób. Działania te stanowiły kluczowy etap w realizacji nazistowskiej polityki eksterminacji Żydów.

5 marca 1940

Zbrodnia katyńska

Zbrodnia katyńska była masowym mordem dokonanych na około 22,000 polskich jeńców wojennych, głównie oficerów i przedstawicieli inteligencji, przez sowieckie NKWD wiosną 1940 roku. Decyzja o przeprowadzeniu egzekucji zapadła 5 marca 1940 roku na mocy rozkazu Biura Politycznego WKP(b), podpisanego przez Stalina. Egzekucje przeprowadzono w Katyniu, Charkowie i Kalininie między kwietniem a majem 1940 roku.

20 kwietnia 1940

Związek Odwetu

Związek Odwetu - tajna organizacja dywersyjna utworzona 20 kwietnia 1940 roku w ramach Związku Walki Zbrojnej. Prowadził akcje sabotażowe i dywersyjne przeciwko niemieckiemu okupantowi, znacząco osłabiając jego potencjał militarny i gospodarczy. Organizacja działała do listopada 1942 roku, gdy została włączona w struktury Kedywu Armii Krajowej.

16 maja 1940

Akcja AB

Akcja AB (Außerordentliche Befriedungsaktion) była masową akcją eksterminacyjną przeprowadzoną przez nazistów w okupowanej Polsce od maja do lipca 1940 roku. Jej celem było wymordowanie polskiej inteligencji i elit społecznych. W wyniku operacji aresztowano około 6000 osób, z czego ponad 3500 zostało zamordowanych w masowych egzekucjach, głównie w Palmirach pod Warszawą.

26 maja 1940

Ewakuacja z Dunkierki

Operacja Dynamo, znana jako ewakuacja z Dunkierki, była jedną z najbardziej dramatycznych operacji militarnych II wojny światowej. W dniach 26 maja - 4 czerwca 1940 roku przeprowadzono masową ewakuację 338 226 żołnierzy alianckich z plaż Dunkierki, wykorzystując zarówno okręty wojenne, jak i cywilne jednostki pływające. Operacja ta miała kluczowe znaczenie dla zachowania brytyjskiego potencjału militarnego i dalszego przebiegu wojny.

10 lipca 1940

Bitwa o Anglię

Bitwa o Anglię była kluczowym starciem powietrznym II wojny światowej, które rozegrało się nad terytorium Wielkiej Brytanii między lipcem a październikiem 1940 roku. W tej pierwszej kampanii militarnej prowadzonej wyłącznie siłami powietrznymi, niemiecka Luftwaffe próbowała złamać opór brytyjskiego RAF-u, co miało otworzyć drogę do planowanej inwazji na Wyspy Brytyjskie.

15 lipca 1940

Polskie dywizjony 302 i 303

W lipcu i sierpniu 1940 roku powstały dwa legendarne polskie dywizjony myśliwskie - 302 'Poznański' i 303 'Warszawski' im. Tadeusza Kościuszki, które odegrały kluczową rolę w Bitwie o Anglię. Polscy piloci wykazali się niezwykłą skutecznością bojową, odwagą i poświęceniem w obronie brytyjskiego nieba przed niemiecką Luftwaffe.

16 listopada 1940

Utworzenie getta warszawskiego

16 listopada 1940 roku nazistowskie Niemcy oficjalnie utworzyły getto warszawskie, największe getto żydowskie w okupowanej Europie. Na obszarze 3,4 km² stłoczono ponad 400 000 osób żydowskiego pochodzenia, odgradzając je od reszty miasta 3-metrowymi murami. Decyzja ta była częścią szerszego planu nazistów, mającego na celu izolację i eksterminację ludności żydowskiej.

29 grudnia 1940

Przemówienie o Arsenale Demokracji

Historyczne przemówienie radiowe prezydenta Roosevelta, w którym zobowiązał się do wsparcia potęgi przemysłowej Ameryki dla państw alianckich podczas II wojny światowej. Ta 37-minutowa pogawędka przy kominku zmieniła amerykańską politykę zagraniczną i zmobilizowała bezprecedensowe wsparcie przemysłowe dla wysiłku wojennego.

12 maja 1941

Pierwszy komputer Z3

12 maja 1941 roku w Berlinie został zaprezentowany Z3 - pierwszy w pełni programowalny komputer na świecie, stworzony przez niemieckiego inżyniera Konrada Zuse. Maszyna wykorzystywała system binarny i składała się z ponad 2000 przekaźników elektromagnetycznych.

22 czerwca 1941

Operacja Barbarossa

Operacja Barbarossa - największa operacja militarna w historii II wojny światowej, rozpoczęta 22 czerwca 1941 roku o godzinie 3:15. Niemiecki atak na Związek Radziecki przeprowadzony został na trzech głównych frontach, angażując 3,8 miliona żołnierzy, 3350 czołgów i 2770 samolotów. Operacja ta otworzyła front wschodni i ostatecznie doprowadziła do upadku III Rzeszy.

12 lipca 1941

Podpisanie sowiecko-brytyjskiej umowy sojuszniczej

12 lipca 1941 roku w Moskwie podpisano sowiecko-brytyjską umowę sojuszniczą, która stanowiła przełomowy moment II wojny światowej. Umowa została zawarta w odpowiedzi na niemiecką inwazję na ZSRR (Operacja Barbarossa) i doprowadziła do utworzenia silnej koalicji antyhitlerowskiej. Dokument podpisali ambasador Stafford Cripps ze strony brytyjskiej oraz ludowy komisarz spraw zagranicznych Wiaczesław Mołotow ze strony sowieckiej.

4 sierpnia 1941

Uwolnienie Generała Władysława Andersa

4 sierpnia 1941 roku generał Władysław Anders został uwolniony z sowieckiego więzienia na Łubiance w Moskwie. Jego uwolnienie było bezpośrednim skutkiem układu Sikorski-Majski i zmieniającej się sytuacji geopolitycznej po ataku Niemiec na ZSRR. Wydarzenie to umożliwiło formowanie Armii Polskiej w ZSRR oraz ewakuację tysięcy Polaków z terenów sowieckich.

14 sierpnia 1941

Utworzenie Armii Polskiej w ZSRR

14 sierpnia 1941 roku, po podpisaniu układu Sikorski-Majski, rozpoczęto formowanie Armii Polskiej w ZSRR pod dowództwem generała Władysława Andersa. Było to następstwem porozumienia między rządem polskim na uchodźstwie a władzami sowieckimi. Armia ta stała się symbolem nadziei dla tysięcy Polaków deportowanych w głąb ZSRR i umożliwiła im wydostanie się z sowieckich łagrów.

8 grudnia 1941

Przemówienie Roosevelta o Dniu Hańby

Prezydent Franklin D. Roosevelt wygłosił swoje historyczne przemówienie 'Dzień Hańby' przed Kongresem w odpowiedzi na japoński atak na Pearl Harbor. To przełomowe wystąpienie doprowadziło do formalnego przystąpienia Ameryki do II wojny światowej i otrzymało niemal jednogłośną zgodę Kongresu na wypowiedzenie wojny Japonii.

23 lipca 1942

Obóz zagłady Treblinka II

Obóz zagłady Treblinka II został utworzony 23 lipca 1942 roku jako część nazistowskiej Akcji Reinhardt. Zlokalizowany około 80 km na północny wschód od Warszawy, stał się miejscem masowej zagłady około 800-900 tysięcy osób, głównie Żydów z Polski i innych krajów okupowanej Europy. Obóz funkcjonował do listopada 1943 roku, kiedy to został zlikwidowany po buncie więźniów z 2 sierpnia 1943 roku.

7 sierpnia 1942

Śmierć Janusza Korczaka

Janusz Korczak, wybitny polski pedagog, lekarz i pisarz, wraz z około 200 dziećmi z prowadzonego przez siebie sierocińca, został deportowany z getta warszawskiego do obozu zagłady w Treblince. Mimo oferowanej mu możliwości ucieczki, zdecydował się pozostać ze swoimi podopiecznymi do końca, ginąc razem z nimi w komorze gazowej. Jego heroiczna postawa i oddanie dzieciom uczyniły go symbolem humanitaryzmu w czasach Holocaustu.

7 października 1942

Akcja "Wieniec"

Akcja 'Wieniec' była jedną z najbardziej spektakularnych operacji dywersyjnych przeprowadzonych przez Armię Krajową podczas II wojny światowej. W nocy z 7 na 8 października 1942 roku polskie podziemie przeprowadziło skoordynowany atak na siedem strategicznych punktów kolejowych wokół Warszawy, skutecznie paraliżując niemieckie linie zaopatrzenia.

1 marca 1943

Związek Patriotów Polskich

Związek Patriotów Polskich (ZPP) został utworzony 1 marca 1943 roku w Moskwie jako organizacja reprezentująca interesy polskiej ludności w ZSRR podczas II wojny światowej. Pod przewodnictwem Wandy Wasilewskiej ZPP zajmował się pomocą deportowanym Polakom oraz formowaniem polskich sił zbrojnych na terenie Związku Radzieckiego.

13 marca 1943

Likwidacja getta krakowskiego

Likwidacja getta krakowskiego była kulminacyjnym momentem prześladowań żydowskiej społeczności Krakowa podczas II wojny światowej. W dniach 13-14 marca 1943 roku naziści przeprowadzili ostateczną akcję likwidacyjną, podczas której zamordowano około 2000 osób na miejscu, 3000 przeniesiono do obozu w Płaszowie, a pozostałych deportowano do Auschwitz-Birkenau. Wydarzenie to stanowiło tragiczny koniec społeczności żydowskiej w Krakowie, która przed wojną liczyła ponad 60 000 osób.

13 kwietnia 1943

Odkrycie grobów katyńskich

13 kwietnia 1943 roku niemieckie radio ogłosiło odkrycie masowych grobów polskich oficerów w Lesie Katyńskim. Wydarzenie to ujawniło zbrodnie NKWD na polskich jeńcach wojennych i funkcjonariuszach państwowych, którzy zostali zamordowani na mocy decyzji najwyższych władz sowieckich w 1940 roku. Odkrycie doprowadziło do zerwania stosunków dyplomatycznych między rządem polskim na uchodźstwie a ZSRR.

19 kwietnia 1943

Powstanie w gettcie warszawskim

Powstanie w getcie warszawskim było największym żydowskim zrywem zbrojnym podczas II wojny światowej. Rozpoczęło się 19 kwietnia 1943 roku jako odpowiedź na niemieckie plany całkowitej likwidacji getta. Mimo heroicznej walki powstańców i trwającego prawie miesiąc oporu, powstanie zakończyło się 16 maja 1943 roku klęską i całkowitym zniszczeniem getta warszawskiego.

12 października 1943

Bitwa pod Lenino

Bitwa pod Lenino - kluczowe starcie zbrojne II wojny światowej, które rozegrało się 12-13 października 1943 roku na terenie dzisiejszej Białorusi. Stanowiło pierwszy chrzest bojowy 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki i było częścią operacji 'Suworow', mającej na celu wyzwolenie Białorusi spod okupacji niemieckiej.

18 października 1943

Konferencja moskiewska

Konferencja moskiewska była kluczowym wydarzeniem II wojny światowej, które odbyło się w dniach 18-30 października 1943 roku. W spotkaniu uczestniczyli ministrowie spraw zagranicznych trzech mocarstw alianckich: Anthony Eden (Wielka Brytania), Cordell Hull (USA) i Wiaczesław Mołotow (ZSRR). Podczas konferencji omawiano strategię wojenną, plany inwazji na Normandię oraz kształt powojennego ładu światowego.

22 lipca 1944

Likwidacja obozu koncentracyjnego na Majdanku

22 lipca 1944 roku naziści dokonali likwidacji obozu koncentracyjnego na Majdanku w obliczu zbliżającej się Armii Czerwonej. Następnego dnia, 23 lipca, obóz został wyzwolony przez wojska sowieckie, które odkryły liczne dowody zbrodni nazistowskich. Majdanek był jednym z największych niemieckich obozów koncentracyjnych, w którym zginęło około 80 000 osób.

1 sierpnia 1944

Powstanie Warszawskie

Powstanie Warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17:00, znanej jako 'godzina W'. Było to największe wystąpienie zbrojne w okupowanej Europie, zorganizowane przez Armię Krajową przeciwko niemieckim siłom okupacyjnym. Decyzja o rozpoczęciu powstania zapadła w kontekście zbliżającej się Armii Czerwonej do Warszawy i nadziei na wsparcie aliantów zachodnich.

1 sierpnia 1944

Powstanie Warszawskie

Powstanie Warszawskie było największym zrywem ruchu oporu w okupowanej Europie podczas II wojny światowej. Rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17:00 (tzw. godzina 'W') w Warszawie i trwało 63 dni, do 3 października 1944 roku. Było próbą wyzwolenia stolicy przed wkroczeniem Armii Czerwonej i zademonstrowania polskiej suwerenności.

17 września 1944

Operacja Market Garden

Operacja Market Garden była największą aliancką operacją powietrznodesantową II wojny światowej, rozpoczętą 17 września 1944 roku. Celem operacji było zabezpieczenie strategicznych mostów w Holandii, aby stworzyć drogę do niemieckiego Zagłębia Ruhry.

16 grudnia 1944

Akcja "Burza"

Akcja 'Burza' była niemiecką ofensywą podczas II wojny światowej, rozpoczętą 16 grudnia 1944 roku. Stanowiła desperacką próbę Niemców odwrócenia losów wojny na froncie wschodnim. W operację zaangażowano 900 000 żołnierzy, 2 700 czołgów i 1 800 samolotów niemieckich.

17 stycznia 1945

Wyzwolenie Warszawy przez Armię Czerwoną

17 stycznia 1945 roku wojska 1. Frontu Białoruskiego pod dowództwem marszałka Gieorgija Żukowa wkroczyły do zrujnowanej Warszawy. Wydarzenie to stanowiło część operacji Wiślańsko-Odrzańskiej i zakończyło niemiecką okupację stolicy Polski. Wyzwolenie miasta otworzyło nowy rozdział w historii kraju, choć przyniosło ze sobą także kontrowersje związane z późniejszą dominacją sowiecką.

27 stycznia 1945

Wyzwolenie obozu Auschwitz-Birkenau

27 stycznia 1945 roku żołnierze 60. Armii I Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej wyzwolili obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau. W momencie wyzwolenia w obozie znajdowało się około 7000 więźniów, pozostawionych przez uciekających nazistów. Wydarzenie to ujawniło światu skalę nazistowskich zbrodni i stało się symbolem końca Holokaustu.

4 lutego 1945

Konferencja jałtańska

Konferencja jałtańska była kluczowym spotkaniem przywódców trzech mocarstw alianckich - Roosevelta, Churchilla i Stalina - które odbyło się w dniach 4-11 lutego 1945 roku w Jałcie na Krymie. Podczas konferencji podjęto decyzje, które ukształtowały powojenny ład światowy, w tym podział Europy na strefy wpływów, ustalenie nowych granic państw oraz utworzenie Organizacji Narodów Zjednoczonych.

2 maja 1945

Zdobycie Berlina

Zdobycie Berlina było kluczowym wydarzeniem końcowego etapu II wojny światowej, które nastąpiło 2 maja 1945 roku. Operacja wojskowa prowadzona przez Armię Czerwoną, wspierana przez polskie jednostki wojskowe, doprowadziła do kapitulacji stolicy III Rzeszy i symbolicznego końca nazistowskich rządów w Europie.

8 maja 1945

Koniec II wojny światowej w Polsce

II wojna światowa zakończyła się w Polsce formalnie 8 maja 1945 roku, jednak wyzwalanie poszczególnych terenów trwało od stycznia do maja 1945. Mimo kapitulacji Niemiec, Polska znalazła się pod dominacją ZSRR, co doprowadziło do instalacji władzy komunistycznej i fundamentalnych zmian terytorialnych oraz społecznych.

8 maja 1945

Kapitulacja Niemiec i zakończenie II wojny światowej

8 maja 1945 roku w Berlinie-Karlshorst podpisano akt bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy, który oficjalnie zakończył II wojnę światową w Europie. Dokument został podpisany przez przedstawicieli niemieckiego Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu w obecności reprezentantów głównych mocarstw alianckich: ZSRR, USA, Wielkiej Brytanii i Francji. Dzień wcześniej, 7 maja, podpisano wstępną kapitulację w Reims.

20 listopada 1945

Początek procesu norymberskiego

20 listopada 1945 roku w Pałacu Sprawiedliwości w Norymberdze rozpoczął się historyczny proces najwyższych rangą przywódców nazistowskich Niemiec. Przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym stanęło 24 oskarżonych, którzy odpowiadali za zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości.