W październiku 1956 roku podczas VIII Plenum KC PZPR Władysław Gomułka został wybrany na I sekretarza KC PZPR, co zapoczątkowało okres odwilży w polskiej polityce. Wydarzenie to, znane jako Polski Październik, przyniosło liberalizację systemu komunistycznego i większą niezależność od ZSRR.

Październik 1956 roku przyniósł przełomowe zmiany w polskiej polityce powojennej. W atmosferze narastającego kryzysu społecznego i politycznego doszło do ważnych przemian w kierownictwie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Wydarzenia te przeszły do historii jako "Polski Październik" lub "Odwilż Październikowa".

W tym burzliwym okresie szczególną rolę odegrał Władysław Gomułka - polityk który wcześniej został odsunięty od władzy i uwięziony w czasach stalinowskich. Jego powrót na scenę polityczną i objęcie stanowiska I sekretarza KC PZPR stało się symbolem nadziei na liberalizację systemu komunistycznego w Polsce. To właśnie podczas VIII Plenum KC PZPR podjęto kluczowe decyzje które na lata ukształtowały kierunek polskiej polityki.

Polska w połowie lat 50. XX wieku znajdowała się w stanie głębokiego kryzysu politycznego i społecznego. System stalinowski wykazywał coraz więcej pęknięć, a społeczeństwo domagało się reform i liberalizacji.

Śmierć Józefa Stalina 5 marca 1953 roku zapoczątkowała proces zmian w bloku wschodnim. W Polsce pojawiły się pierwsze oznaki liberalizacji systemu:

• Zwolnienie z więzień części więźniów politycznych w 1954 roku
• Ograniczenie wpływów aparatu bezpieczeństwa
• Krytyka kultu jednostki na XX Zjeździe KPZR w lutym 1956
• Rehabilitacja niektórych działaczy komunistycznych

Poznański Czerwiec 1956 roku stanowił punkt zwrotny w historii PRL:

• Data rozpoczęcia: 28 czerwca 1956 roku
• Liczba protestujących: 100 000 robotników
• Główne postulaty:
• Poprawa warunków pracy
• Obniżenie norm produkcyjnych
• Podwyżki płac

Skutki Poznańskiego Czerwca	Dane liczbowe
Ofiary śmiertelne	57 osób
Ranni	około 600 osób
Aresztowani	ponad 700 osób

Protesty poznańskie ujawniły skalę niezadowolenia społecznego i przyspieszyły proces zmian politycznych w Polsce. Kierownictwo partii zrozumiało konieczność wprowadzenia reform systemowych i personalnych.

VIII Plenum Komitetu Centralnego PZPR odbyło się w dniach 19-21 października 1956 roku w Warszawie. To wydarzenie stanowiło punkt zwrotny w historii powojennej Polski, wprowadzając znaczące zmiany w kierownictwie partii.

19 października 1956 roku podczas pierwszego dnia obrad VIII Plenum KC PZPR Władysław Gomułka został wybrany na stanowisko I sekretarza KC PZPR. Otrzymał poparcie 74 członków KC PZPR, zastępując dotychczasowego I sekretarza Edwarda Ochaba. Gomułka przedstawił podczas plenum program reform zakładający:

• Demokratyzację życia partyjnego

• Poprawę relacji państwo-kościół

• Reorganizację gospodarki centralnie planowanej

• Zmianę polityki rolnej względem indywidualnych gospodarstw

• Ograniczenie wpływów aparatu bezpieczeństwa

• Do Warszawy przybyła delegacja radziecka z Nikitą Chruszczowem

• Wojska sowieckie rozpoczęły marsz w kierunku Warszawy

• Marszałek Konstanty Rokossowski wprowadził w stan gotowości jednostki wojskowe

• Gomułka przeprowadził 6-godzinne negocjacje z Chruszczowem

• ZSRR ostatecznie zaakceptował zmiany w polskim kierownictwie 20 października 1956

Aspekt	Dane
Data VIII Plenum	19-21 października 1956
Liczba głosów za Gomułką	74
Czas negocjacji z ZSRR	6 godzin
Liczba członków delegacji ZSRR	8 osób

VIII Plenum KC PZPR przebiegało w atmosferze napięcia politycznego między 19 a 21 października 1956 roku. Proces wyboru nowego I sekretarza KC PZPR charakteryzował się dynamiczną wymianą stanowisk między frakcjami partyjnymi.

Obrady Komitetu Centralnego rozpoczęły się od przedstawienia kandydatury Władysława Gomułki przez grupę reformatorów. Na sali plenarnej zgromadziło się 75 członków KC PZPR z prawem głosu. Podczas obrad Edward Ochab złożył oficjalną rezygnację ze stanowiska I sekretarza KC PZPR, rekomendując Gomułkę jako swojego następcę. Dyskusja koncentrowała się na trzech głównych punktach:

• Ocena dotychczasowej polityki partii
• Program reform gospodarczych
• Relacje ze Związkiem Radzieckim

Głosowanie nad kandydaturą Władysława Gomułki odbyło się w ostatnim dniu VIII Plenum KC PZPR. Oto kluczowe dane z głosowania:

Kategoria	Liczba
Głosy za	74
Głosy przeciw	0
Wstrzymujący się	1
Obecni członkowie KC	75

Procedura głosowania przebiegła zgodnie z regulaminem partyjnym. Gomułka otrzymał nominację na stanowisko I sekretarza KC PZPR o godzinie 14:30. Sekretariat KC ukonstytuował się w nowym składzie bezpośrednio po głosowaniu, wprowadzając zmiany personalne na kluczowych stanowiskach partyjnych.

Wybór Władysława Gomułki na stanowisko I sekretarza KC PZPR w październiku 1956 roku zapoczątkował okres znaczących przemian w polskiej polityce. Jego nominacja symbolizowała początek tzw. "polskiej drogi do socjalizmu" charakteryzującej się większą niezależnością od Moskwy.

Okres po objęciu władzy przez Gomułkę przyniósł liberalizację systemu politycznego w Polsce. Zrealizowano program częściowej dekolektywizacji rolnictwa, rozwiązując 80% spółdzielni produkcyjnych. Wprowadzono reformy gospodarcze zwiększające autonomię przedsiębiorstw państwowych. Złagodzono cenzurę w mediach umożliwiając publikację treści krytycznych wobec poprzedniego okresu stalinowskiego. Nastąpiła poprawa stosunków państwo-kościół, czego efektem było zwolnienie z więzienia kardynała Stefana Wyszyńskiego w październiku 1956 roku.

Nowe kierownictwo PZPR pod przewodnictwem Gomułki przeprowadziło znaczące zmiany personalne w aparacie partyjnym. Usunięto ze stanowisk przedstawicieli frakcji stalinowskiej: Romana Zambrowskiego, Hilarego Minca Franciszka Jóźwiaka. Do władz partyjnych wprowadzono działaczy o bardziej umiarkowanych poglądach: Zenona Kliszkę Jerzego Morawskiego Ignacego Logę-Sowińskiego. Zreorganizowano struktury Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, ograniczając jego wpływy poprzez utworzenie Służby Bezpieczeństwa podległej Ministerstwu Spraw Wewnętrznych.

Władysław Gomułka po objęciu stanowiska I sekretarza KC PZPR w październiku 1956 roku zainicjował szereg reform systemowych. Jego pierwsze decyzje koncentrowały się na reorganizacji gospodarki i normalizacji stosunków ze Związkiem Radzieckim.

Nowy I sekretarz wprowadził program reform gospodarczych zwiększający autonomię przedsiębiorstw państwowych. Zlikwidowano obowiązkowe dostawy produktów rolnych dla 1,3 miliona gospodarstw indywidualnych. W przemyśle utworzono rady robotnicze w 6000 zakładów pracy, przyznając im uprawnienia decyzyjne w kwestiach produkcji i zarządzania. Program reform obejmował:

• Reorganizację systemu planowania centralnego
• Zmniejszenie nacisku na rozwój przemysłu ciężkiego
• Zwiększenie produkcji artykułów konsumpcyjnych
• Wprowadzenie elementów decentralizacji zarządzania

Gomułka wynegocjował nowe zasady współpracy polsko-radzieckiej podczas rozmów w Moskwie w listopadzie 1956 roku. Kluczowe ustalenia objęły:

Obszar współpracy	Rezultat negocjacji
Zadłużenie Polski	Redukcja o 2,4 mld rubli
Stacjonowanie wojsk	Podpisanie umowy regulującej pobyt wojsk radzieckich
Wymiana handlowa	Rewizja niekorzystnych umów gospodarczych
Reparacje wojenne	Anulowanie pozostałej części zobowiązań

Nowy I sekretarz doprowadził do wycofania sowieckich doradców z kluczowych instytucji państwowych. Zreorganizował strukturę dowodzenia Wojska Polskiego, ograniczając wpływy oficerów radzieckich.

• Władysław Gomułka został wybrany na I sekretarza KC PZPR podczas VIII Plenum KC PZPR, które odbyło się w dniach 19-21 października 1956 roku w Warszawie.
• W głosowaniu nad kandydaturą Gomułki wzięło udział 75 członków KC PZPR, z czego 74 głosowało za jego wyborem, a jedna osoba wstrzymała się od głosu.
• Wybór Gomułki nastąpił w okresie kryzysu politycznego po wydarzeniach Poznańskiego Czerwca 1956 roku i był symbolem "odwilży" w polskiej polityce.
• Wydarzenie to zostało poprzedzone napiętymi negocjacjami z delegacją radziecką z Nikitą Chruszczowem na czele, które ostatecznie zakończyły się akceptacją zmian przez ZSRR.
• Po objęciu stanowiska Gomułka zainicjował szereg reform, w tym demokratyzację życia partyjnego, poprawę relacji państwo-kościół oraz reorganizację gospodarki.

Wybór Władysława Gomułki na I sekretarza KC PZPR 19 października 1956 roku to moment przełomowy w historii powojennej Polski. Wydarzenie to stanowiło kulminację procesu destalinizacji i symboliczny początek "polskiego października".

Decyzja ta przyniosła znaczące zmiany w życiu politycznym i społecznym kraju. Reformy wprowadzone przez nowe kierownictwo PZPR obejmowały liberalizację systemu politycznego demokratyzację życia partyjnego oraz poprawę relacji między państwem a kościołem.

Choć początkowy entuzjazm społeczeństwa względem nowego przywództwa z czasem osłabł zmiany zapoczątkowane w październiku 1956 roku na trwałe zmieniły oblicze polskiego komunizmu i relacje Polski ze Związkiem Radzieckim.