2 Wojna Światowa

Odkryj przełomowe wydarzenia z czasów II Wojny Światowej (1939-1945), które na zawsze zmieniły bieg historii ludzkości. Ta kolekcja prezentuje najważniejsze bitwy, operacje militarne i kluczowe momenty konfliktu, dokumentując zarówno heroiczne czyny żołnierzy, jak i tragiczne losy ludności cywilnej podczas największego konfliktu zbrojnego w dziejach.

31 wydarzeń w tej kolekcji

1 września 1939

Atak Niemiec na Polskę

1 września 1939 roku o godzinie 4:45 niemieckie wojska zaatakowały Polskę, rozpoczynając II wojnę światową. Atak rozpoczął się od bombardowania Westerplatte przez pancernik Schleswig-Holstein oraz nalotów na polskie miasta. Kampania wrześniowa trwała 35 dni i zakończyła się klęską Polski, której bronili bohatersko polscy żołnierze przeciwko przeważającym siłom niemieckim.

1 września 1939

II wojna światowa

II wojna światowa była największym konfliktem zbrojnym w historii ludzkości, który rozpoczął się 1 września 1939 roku atakiem nazistowskich Niemiec na Polskę. Konflikt szybko rozprzestrzenił się na cały świat, angażując większość państw i pochłaniając miliony ofiar. Wojna zakończyła się w 1945 roku, fundamentalnie zmieniając porządek światowy.

1 września 1939

Obrona Westerplatte

Obrona Westerplatte to heroiczna siedmiodniowa walka 182 polskich żołnierzy przeciwko przeważającym siłom niemieckim, która rozpoczęła się 1 września 1939 roku o godzinie 4:45 atakiem pancernika Schleswig-Holstein. Mimo planowanej 12-godzinnej obrony, polscy żołnierze pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego bronili półwyspu przez siedem dni, stając się symbolem polskiego oporu i początkiem II wojny światowej.

9 września 1939

Bitwa nad Bzurą

Bitwa nad Bzurą, trwająca od 9 do 22 września 1939 roku, była największym starciem zbrojnym kampanii wrześniowej. W bitwie tej polskie armie 'Poznań' i 'Pomorze' pod dowództwem gen. Tadeusza Kutrzeby i gen. Władysława Bortnowskiego podjęły desperacką próbę powstrzymania niemieckiego natarcia na Warszawę.

17 września 1939

Atak ZSRR na Polskę

17 września 1939 roku Związek Radziecki, łamiąc obowiązujące traktaty międzynarodowe, dokonał zbrojnej napaści na Polskę. Atak był realizacją tajnego protokołu paktu Ribbentrop-Mołotow i nastąpił w momencie, gdy Polska toczyła desperacką walkę z nazistowskimi Niemcami. Około 600 000 żołnierzy Armii Czerwonej, wspieranych przez 4700 czołgów i 3300 samolotów, przekroczyło wschodnią granicę Polski, rozpoczynając okres sowieckiej okupacji i masowych represji wobec ludności cywilnej.

17 września 1939

Wkroczenie Armii Czerwonej do Polski

17 września 1939 roku Armia Czerwona przekroczyła granice Polski, realizując tajne postanowienia paktu Ribbentrop-Mołotow. To wydarzenie, wraz z późniejszym wkroczeniem wojsk sowieckich w 1944 roku, fundamentalnie zmieniło losy Polski, prowadząc do instalacji władzy komunistycznej i znaczących zmian terytorialnych po II wojnie światowej.

27 września 1939

Polskie Państwo Podziemne

Polskie Państwo Podziemne powstało 27 września 1939 roku jako tajna struktura administracyjna i wojskowa w odpowiedzi na niemiecką i sowiecką okupację Polski. Było to unikalne zjawisko w skali europejskiej, obejmujące zarówno struktury cywilne jak i wojskowe, które działały w konspiracji przez cały okres II wojny światowej.

28 września 1939

Kapitulacja Warszawy

Kapitulacja Warszawy 28 września 1939 roku zakończyła heroiczną 20-dniową obronę stolicy Polski przed niemieckim najeźdźcą. Po wyczerpującej walce, w obliczu przeważających sił wroga, braku zaopatrzenia i dramatycznej sytuacji ludności cywilnej, dowództwo obrony miasta podjęło decyzję o poddaniu się. Akt kapitulacji podpisano o godzinie 13:15 w Ożarowie Mazowieckim.

29 września 1939

Kapitulacja Twierdzy Modlin

Twierdza Modlin, położona u zbiegu Wisły i Narwi, była jednym z ostatnich punktów polskiego oporu podczas kampanii wrześniowej 1939 roku. Po 19 dniach heroicznej obrony, dowodzonej przez gen. Wiktora Thommée, wobec wyczerpania zapasów i braku nadziei na odsiecz, twierdza skapitulowała 29 września 1939 roku. Obrona Modlina stała się symbolem męstwa i determinacji polskiego żołnierza w obliczu niemieckiej agresji.

2 października 1939

Bitwa pod Kockiem

Bitwa pod Kockiem (2-5 października 1939) była ostatnią bitwą regularnych oddziałów Wojska Polskiego podczas kampanii wrześniowej. Samodzielna Grupa Operacyjna 'Polesie' pod dowództwem gen. Franciszka Kleeberga stawiła heroiczny opór przeważającym siłom niemieckim. Mimo nieuchronnej klęski, bitwa stała się symbolem niezłomności polskiego żołnierza.

6 listopada 1939

Sonderaktion Krakau

Sonderaktion Krakau to brutalna akcja przeprowadzona przez nazistowskie Niemcy 6 listopada 1939 roku w Krakowie, podczas której aresztowano 183 pracowników naukowych, głównie z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wydarzenie to było częścią szerszego planu okupanta mającego na celu zniszczenie polskiej inteligencji i kultury. Większość aresztowanych trafiła do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, gdzie 15 profesorów straciło życie.

8 lutego 1940

Wysiedlenia żydów do gett w Polsce

Masowe wysiedlenia Żydów do gett w okupowanej Polsce rozpoczęły się na początku 1940 roku. Był to systematyczny proces izolacji ludności żydowskiej, zainicjowany przez nazistowskich okupantów, który doprowadził do utworzenia największych gett w historii, w tym warszawskiego getta mieszczącego ponad 400 000 osób. Działania te stanowiły kluczowy etap w realizacji nazistowskiej polityki eksterminacji Żydów.

5 marca 1940

Zbrodnia katyńska

Zbrodnia katyńska była masowym mordem dokonanych na około 22,000 polskich jeńców wojennych, głównie oficerów i przedstawicieli inteligencji, przez sowieckie NKWD wiosną 1940 roku. Decyzja o przeprowadzeniu egzekucji zapadła 5 marca 1940 roku na mocy rozkazu Biura Politycznego WKP(b), podpisanego przez Stalina. Egzekucje przeprowadzono w Katyniu, Charkowie i Kalininie między kwietniem a majem 1940 roku.

20 kwietnia 1940

Związek Odwetu

Związek Odwetu - tajna organizacja dywersyjna utworzona 20 kwietnia 1940 roku w ramach Związku Walki Zbrojnej. Prowadził akcje sabotażowe i dywersyjne przeciwko niemieckiemu okupantowi, znacząco osłabiając jego potencjał militarny i gospodarczy. Organizacja działała do listopada 1942 roku, gdy została włączona w struktury Kedywu Armii Krajowej.

16 maja 1940

Akcja AB

Akcja AB (Außerordentliche Befriedungsaktion) była masową akcją eksterminacyjną przeprowadzoną przez nazistów w okupowanej Polsce od maja do lipca 1940 roku. Jej celem było wymordowanie polskiej inteligencji i elit społecznych. W wyniku operacji aresztowano około 6000 osób, z czego ponad 3500 zostało zamordowanych w masowych egzekucjach, głównie w Palmirach pod Warszawą.

26 maja 1940

Ewakuacja z Dunkierki

Operacja Dynamo, znana jako ewakuacja z Dunkierki, była jedną z najbardziej dramatycznych operacji militarnych II wojny światowej. W dniach 26 maja - 4 czerwca 1940 roku przeprowadzono masową ewakuację 338 226 żołnierzy alianckich z plaż Dunkierki, wykorzystując zarówno okręty wojenne, jak i cywilne jednostki pływające. Operacja ta miała kluczowe znaczenie dla zachowania brytyjskiego potencjału militarnego i dalszego przebiegu wojny.

10 lipca 1940

Bitwa o Anglię

Bitwa o Anglię była kluczowym starciem powietrznym II wojny światowej, które rozegrało się nad terytorium Wielkiej Brytanii między lipcem a październikiem 1940 roku. W tej pierwszej kampanii militarnej prowadzonej wyłącznie siłami powietrznymi, niemiecka Luftwaffe próbowała złamać opór brytyjskiego RAF-u, co miało otworzyć drogę do planowanej inwazji na Wyspy Brytyjskie.

15 lipca 1940

Polskie dywizjony 302 i 303

W lipcu i sierpniu 1940 roku powstały dwa legendarne polskie dywizjony myśliwskie - 302 'Poznański' i 303 'Warszawski' im. Tadeusza Kościuszki, które odegrały kluczową rolę w Bitwie o Anglię. Polscy piloci wykazali się niezwykłą skutecznością bojową, odwagą i poświęceniem w obronie brytyjskiego nieba przed niemiecką Luftwaffe.

5 listopada 1940

Trzecia Kadencja FDR

Franklin D. Roosevelt zdobył bezprecedensowy trzeci prezydencki termin w 1940 roku, łamiąc dwukadencyjną tradycję George'a Washingtona. Wygrał z 54,7% głosów powszechnych i 449 głosami elektorskimi przeciwko kandydatowi Republikanów Wendellowi Willkie w krytycznym okresie II wojny światowej.

16 listopada 1940

Utworzenie getta warszawskiego

16 listopada 1940 roku nazistowskie Niemcy oficjalnie utworzyły getto warszawskie, największe getto żydowskie w okupowanej Europie. Na obszarze 3,4 km² stłoczono ponad 400 000 osób żydowskiego pochodzenia, odgradzając je od reszty miasta 3-metrowymi murami. Decyzja ta była częścią szerszego planu nazistów, mającego na celu izolację i eksterminację ludności żydowskiej.

29 grudnia 1940

Przemówienie o Arsenale Demokracji

Historyczne przemówienie radiowe prezydenta Roosevelta, w którym zobowiązał się do wsparcia potęgi przemysłowej Ameryki dla państw alianckich podczas II wojny światowej. Ta 37-minutowa pogawędka przy kominku zmieniła amerykańską politykę zagraniczną i zmobilizowała bezprecedensowe wsparcie przemysłowe dla wysiłku wojennego.

8 grudnia 1941

Przemówienie Roosevelta o Dniu Hańby

Prezydent Franklin D. Roosevelt wygłosił swoje historyczne przemówienie 'Dzień Hańby' przed Kongresem w odpowiedzi na japoński atak na Pearl Harbor. To przełomowe wystąpienie doprowadziło do formalnego przystąpienia Ameryki do II wojny światowej i otrzymało niemal jednogłośną zgodę Kongresu na wypowiedzenie wojny Japonii.

13 kwietnia 1943

Odkrycie grobów katyńskich

13 kwietnia 1943 roku niemieckie radio ogłosiło odkrycie masowych grobów polskich oficerów w Lesie Katyńskim. Wydarzenie to ujawniło zbrodnie NKWD na polskich jeńcach wojennych i funkcjonariuszach państwowych, którzy zostali zamordowani na mocy decyzji najwyższych władz sowieckich w 1940 roku. Odkrycie doprowadziło do zerwania stosunków dyplomatycznych między rządem polskim na uchodźstwie a ZSRR.

17 września 1944

Operacja Market Garden

Operacja Market Garden była największą aliancką operacją powietrznodesantową II wojny światowej, rozpoczętą 17 września 1944 roku. Celem operacji było zabezpieczenie strategicznych mostów w Holandii, aby stworzyć drogę do niemieckiego Zagłębia Ruhry.

17 stycznia 1945

Wyzwolenie Warszawy przez Armię Czerwoną

17 stycznia 1945 roku wojska 1. Frontu Białoruskiego pod dowództwem marszałka Gieorgija Żukowa wkroczyły do zrujnowanej Warszawy. Wydarzenie to stanowiło część operacji Wiślańsko-Odrzańskiej i zakończyło niemiecką okupację stolicy Polski. Wyzwolenie miasta otworzyło nowy rozdział w historii kraju, choć przyniosło ze sobą także kontrowersje związane z późniejszą dominacją sowiecką.

27 stycznia 1945

Wyzwolenie obozu Auschwitz-Birkenau

27 stycznia 1945 roku żołnierze 60. Armii I Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej wyzwolili obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau. W momencie wyzwolenia w obozie znajdowało się około 7000 więźniów, pozostawionych przez uciekających nazistów. Wydarzenie to ujawniło światu skalę nazistowskich zbrodni i stało się symbolem końca Holokaustu.

4 lutego 1945

Konferencja jałtańska

Konferencja jałtańska była kluczowym spotkaniem przywódców trzech mocarstw alianckich - Roosevelta, Churchilla i Stalina - które odbyło się w dniach 4-11 lutego 1945 roku w Jałcie na Krymie. Podczas konferencji podjęto decyzje, które ukształtowały powojenny ład światowy, w tym podział Europy na strefy wpływów, ustalenie nowych granic państw oraz utworzenie Organizacji Narodów Zjednoczonych.

2 maja 1945

Zdobycie Berlina

Zdobycie Berlina było kluczowym wydarzeniem końcowego etapu II wojny światowej, które nastąpiło 2 maja 1945 roku. Operacja wojskowa prowadzona przez Armię Czerwoną, wspierana przez polskie jednostki wojskowe, doprowadziła do kapitulacji stolicy III Rzeszy i symbolicznego końca nazistowskich rządów w Europie.

8 maja 1945

Kapitulacja Niemiec i zakończenie II wojny światowej

8 maja 1945 roku w Berlinie-Karlshorst podpisano akt bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy, który oficjalnie zakończył II wojnę światową w Europie. Dokument został podpisany przez przedstawicieli niemieckiego Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu w obecności reprezentantów głównych mocarstw alianckich: ZSRR, USA, Wielkiej Brytanii i Francji. Dzień wcześniej, 7 maja, podpisano wstępną kapitulację w Reims.

8 maja 1945

Koniec II wojny światowej w Polsce

II wojna światowa zakończyła się w Polsce formalnie 8 maja 1945 roku, jednak wyzwalanie poszczególnych terenów trwało od stycznia do maja 1945. Mimo kapitulacji Niemiec, Polska znalazła się pod dominacją ZSRR, co doprowadziło do instalacji władzy komunistycznej i fundamentalnych zmian terytorialnych oraz społecznych.

20 listopada 1945

Początek procesu norymberskiego

20 listopada 1945 roku w Pałacu Sprawiedliwości w Norymberdze rozpoczął się historyczny proces najwyższych rangą przywódców nazistowskich Niemiec. Przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym stanęło 24 oskarżonych, którzy odpowiadali za zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości.