Wydarzenia z tagiem - Niepodległość

28 września 481 p.n.e.

Bitwa pod Salaminą

Przełomowa bitwa morska w 480 r. p.n.e., w której flota grecka pod dowództwem Temistoklesa pokonała większą perską armadę Kserksesa I w wąskich cieśninach między Pireusem a wyspą Salamina, stanowiąc punkt zwrotny w drugiej inwazji perskiej na Grecję.

2 sierpnia 338

Bitwa pod Cheroneą

Bitwa pod Cheroneą w 338 r. p.n.e. stanowiła kluczowy punkt zwrotny w historii starożytnej Grecji, gdzie siły macedońskie pod dowództwem Filipa II i młodego Aleksandra pokonały greckie państwa-miasta, kończąc ich niezależność i ustanawiając dominację macedońską.

17 stycznia 1781

Bitwa pod Cowpens

Bitwa pod Cowpens była kluczowym starciem amerykańskiej wojny o niepodległość, stoczonym 17 stycznia 1781 roku w Karolinie Południowej. Siły amerykańskie pod dowództwem generała brygady Daniela Morgana odniosły zdecydowane zwycięstwo nad wojskami brytyjskimi dowodzonymi przez podpułkownika Banastre Tarletona, co stanowiło przełomowy moment w południowej kampanii wojny.

24 marca 1794

Powstanie Kościuszkowskie

Powstanie kościuszkowskie rozpoczęło się 24 marca 1794 roku na krakowskim Rynku, gdzie Tadeusz Kościuszko złożył uroczystą przysięgę narodowi polskiemu. Była to ostatnia próba ratowania niepodległości Rzeczypospolitej przed trzecim rozbiorem. Mimo początkowych sukcesów, w tym zwycięstwa pod Racławicami, powstanie zakończyło się klęską po bitwie pod Maciejowicami.

9 stycznia 1797

Legiony Polskie we Włoszech

Legiony Polskie we Włoszech zostały utworzone 9 stycznia 1797 roku przez generała Jana Henryka Dąbrowskiego. Była to polska formacja wojskowa walcząca u boku armii francuskiej, która stała się symbolem walki o niepodległość Polski po rozbiorach.

7 lipca 1807

Utworzenie Księstwa Warszawskiego

Księstwo Warszawskie zostało utworzone 7 lipca 1807 roku na mocy traktatu w Tylży. To niewielkie państwo, powstałe z ziem zaboru pruskiego z inicjatywy Napoleona Bonaparte, wprowadzało nowoczesne reformy społeczne i administracyjne, dając Polakom namiastkę własnej państwowości po rozbiorach.

29 listopada 1830

Powstanie Listopadowe

Powstanie Listopadowe - największy polski zryw niepodległościowy XIX wieku, rozpoczęty 29 listopada 1830 roku atakiem na Belweder w Warszawie. Powstanie, będące odpowiedzią na łamanie konstytucji przez cara Mikołaja I, trwało prawie rok i zakończyło się klęską powstańców w październiku 1831 roku.

25 lutego 1831

Bitwa pod Olszynką Grochowską

Największa bitwa powstania listopadowego, która rozegrała się 25 lutego 1831 roku na przedpolach Warszawy. W starciu uczestniczyło około 40 000 żołnierzy polskich pod dowództwem gen. Chłopickiego przeciwko 59 000 żołnierzom rosyjskim dowodzonym przez feldmarszałka Dybicza. Bitwa zakończyła się taktycznym zwycięstwem Polaków.

17 marca 1832

Założenie TDP

17 marca 1832 roku w paryskiej kawiarni Taranne powstało Towarzystwo Demokratyczne Polskie - najważniejsza organizacja demokratyczna Wielkiej Emigracji. Utworzona przez 28 działaczy emigracyjnych, stawiała sobie za cel walkę o niepodległą Polskę opartą na zasadach demokratycznych i równości społecznej.

21 lutego 1846

Powstanie Krakowskie 1846

Powstanie krakowskie z 1846 roku było patriotycznym zrywem niepodległościowym przeciwko władzy austriackiej w Wolnym Mieście Krakowie. Rozpoczęło się w nocy z 20 na 21 lutego pod przywództwem Edwarda Dembowskiego i Jana Tyssowskiego, zakończyło się klęską 4 marca 1846 roku.

20 marca 1848

Wiosna Ludów w Wielkopolsce

Wiosna Ludów w Wielkopolsce (1848-1849) była częścią ogólnoeuropejskiego ruchu rewolucyjnego. Rozpoczęła się 20 marca 1848 roku w Poznaniu, gdy utworzono Komitet Narodowy. Głównym celem powstania było wywalczenie większej autonomii dla Polaków w zaborze pruskim.

22 stycznia 1863

Powstanie Styczniowe

Powstanie Styczniowe było największym polskim powstaniem narodowym przeciwko Imperium Rosyjskiemu, które wybuchło 22 stycznia 1863 roku w reakcji na przymusowy pobór młodych Polaków do armii carskiej. Trwało do jesieni 1864 roku i mimo militarnej porażki, stało się symbolem walki o niepodległość Polski.

17 listopada 1892

Założenie PPS

W dniach 17-23 listopada 1892 roku w paryskiej dzielnicy Saint-Mandé odbył się zjazd założycielski Polskiej Partii Socjalistycznej. W spotkaniu uczestniczyło 18 delegatów reprezentujących środowiska socjalistyczne z trzech zaborów. Przyjęto program łączący postulaty niepodległościowe z socjalistycznymi.

1 stycznia 1897

Powstanie Narodowej Demokracji

Narodowa Demokracja (endecja) została oficjalnie utworzona w 1897 roku jako jeden z najważniejszych ruchów politycznych w historii Polski. Jej korzenie sięgają 1887 roku, gdy Roman Dmowski i Zygmunt Balicki założyli Ligę Polską, przekształconą później w Ligę Narodową.

22 stycznia 1905

Rewolucja 1905

Rewolucja 1905 roku w Królestwie Polskim była masowym ruchem społecznym wymierzonym przeciwko władzy carskiej. Rozpoczęła się w styczniu 1905 roku i objęła główne ośrodki przemysłowe, łącząc postulaty narodowowyzwoleńcze z ekonomicznymi. Doprowadziła do częściowej liberalizacji polityki carskiej i rozwoju polskich instytucji kulturalno-oświatowych.

28 lipca 1914

Wybuch I wojny światowej na ziemiach polskich

I wojna światowa rozpoczęła się 28 lipca 1914 roku, gdy Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii. Na ziemiach polskich pierwsze działania wojenne rozpoczęły się w sierpniu 1914 roku, angażując terytoria wszystkich trzech zaborów w globalny konflikt.

16 sierpnia 1914

Powstanie Legionów Polskich

16 sierpnia 1914 roku powstały Legiony Polskie - polska formacja wojskowa w ramach armii austro-węgierskiej. Na ich czele stanął Józef Piłsudski, który przekształcił swoją organizację strzelecką w I Brygadę Legionów. Było to pierwsze od czasów powstania styczniowego regularne polskie wojsko.

4 lipca 1916

Bitwa pod Kostiuchnówką

Bitwa pod Kostiuchnówką (4-6 lipca 1916) była jedną z najważniejszych bitew Legionów Polskich podczas I wojny światowej. Pod dowództwem Józefa Piłsudskiego wszystkie trzy brygady legionowe stawiły zacięty opór przeważającym siłom rosyjskim w ramach ofensywy Brusiłowa. W trzydniowych walkach poległo 162 legionistów, a 737 zostało rannych.

5 listopada 1916

Akt 5 listopada

Przełomowy manifest ogłoszony przez cesarzy Niemiec i Austro-Węgier podczas I wojny światowej, zapowiadający utworzenie Królestwa Polskiego. Dokument ten, mimo że nie przyniósł pełnej niepodległości, umożliwił tworzenie polskich instytucji państwowych i stał się ważnym krokiem w procesie odzyskania suwerenności.

4 czerwca 1917

Utworzenie Błękitnej Armii

4 czerwca 1917 roku dekretem prezydenta Francji Raymonda Poincarégo została utworzona Armia Polska we Francji, znana jako Błękitna Armia. Formacja pod dowództwem generała Józefa Hallera składała się głównie z polskich ochotników z Ameryki Północnej oraz jeńców wojennych polskiego pochodzenia.

9 lipca 1917

Kryzys przysięgowy

W lipcu 1917 roku doszło do konfliktu między Legionami Polskimi a władzami niemieckimi, gdy te zażądały od żołnierzy złożenia przysięgi na wierność cesarzom. Większość legionistów odmówiła, co doprowadziło do internowania około 3300 żołnierzy oraz aresztowania Józefa Piłsudskiego.

12 września 1917

Utworzenie Rady Regencyjnej

Rada Regencyjna Królestwa Polskiego została powołana przez władze niemieckie i austro-węgierskie jako najwyższy organ władzy państwowej w Królestwie Polskim. W jej skład weszli trzej regenci: arcybiskup Aleksander Kakowski, książę Zdzisław Lubomirski i hrabia Józef Ostrowski.

8 stycznia 1918

14 punktów Wilsona

8 stycznia 1918 roku prezydent USA Woodrow Wilson przedstawił przed Kongresem program 14 punktów, który miał stanowić podstawę powojennego ładu światowego. Dokument ten gwarantował m.in. niepodległość Polski, utworzenie Ligi Narodów oraz wprowadzał zasady samostanowienia narodów i jawnej dyplomacji.

11 listopada 1918

Koniec I wojny światowej w Polsce

11 listopada 1918 roku, gdy świat świętował zakończenie I wojny światowej, dla Polski rozpoczął się okres walk o niepodległość i granice. Proces kształtowania państwa polskiego trwał do 1922 roku i obejmował powstania, wojny oraz działania dyplomatyczne.

11 listopada 1918

Święto Niepodległości

11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość po 123 latach zaborów. W tym dniu Józef Piłsudski przejął władzę wojskową od Rady Regencyjnej, co zbiegło się z końcem I wojny światowej. Jest to jedno z najważniejszych świąt państwowych w Polsce.

11 listopada 1918

Odzyskanie Niepodległości

11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość po 123 latach zaborów. Rada Regencyjna przekazała władzę wojskową Józefowi Piłsudskiemu, co stało się symbolicznym momentem odrodzenia państwa polskiego.

27 grudnia 1918

Powstanie Wielkopolskie

Powstanie Wielkopolskie (27 grudnia 1918 - 16 lutego 1919) było zwycięskim zrywem niepodległościowym Polaków przeciwko niemieckiemu zaborcy. Rozpoczęte w Poznaniu po przyjeździe Ignacego Jana Paderewskiego, doprowadziło do wyzwolenia większości terenów Wielkopolski i włączenia ich do odrodzonej Polski.

13 sierpnia 1920

Bitwa Warszawska 1920

Bitwa Warszawska, znana jako 'Cud nad Wisłą', była decydującym starciem wojny polsko-bolszewickiej. Pod dowództwem Józefa Piłsudskiego wojska polskie pokonały Armię Czerwoną, powstrzymując ekspansję komunizmu w Europie. Bitwa rozegrała się w dniach 13-25 sierpnia 1920 roku i zadecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę.

12 maja 1935

Śmierć Józefa Piłsudskiego

12 maja 1935 roku o godzinie 20:45 w Belwederze zmarł Józef Piłsudski - Marszałek Polski, Naczelnik Państwa i dwukrotny premier. Przyczyną śmierci był zaawansowany rak żołądka. Jego odejście zakończyło ważną epokę w dziejach Polski.

1 września 1939

Obrona Westerplatte

Obrona Westerplatte to heroiczna siedmiodniowa walka 182 polskich żołnierzy przeciwko przeważającym siłom niemieckim, która rozpoczęła się 1 września 1939 roku o godzinie 4:45 atakiem pancernika Schleswig-Holstein. Mimo planowanej 12-godzinnej obrony, polscy żołnierze pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego bronili półwyspu przez siedem dni, stając się symbolem polskiego oporu i początkiem II wojny światowej.

1 sierpnia 1944

Powstanie Warszawskie

Powstanie Warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17:00, znanej jako 'godzina W'. Było to największe wystąpienie zbrojne w okupowanej Europie, zorganizowane przez Armię Krajową przeciwko niemieckim siłom okupacyjnym. Decyzja o rozpoczęciu powstania zapadła w kontekście zbliżającej się Armii Czerwonej do Warszawy i nadziei na wsparcie aliantów zachodnich.